Nhạc sĩ Đức Trịnh sinh năm 1957 tại phường Mỹ Độ (TP Bắc Giang) - vùng đất bên bờ sông Thương nằm trong cái nôi của miền Kinh Bắc hội tụ những làn điệu dân ca ngọt ngào sâu lắng. Kế thừa tinh hoa ấy cùng với niềm đam mê nghệ thuật cháy bỏng, con đường âm nhạc đã đưa tên tuổi nhạc sĩ Đức Trịnh sống trong lòng khán giả. 

Nhạc sĩ Đức Trịnh (hàng đầu thứ ba từ trái sang) tại buổi gặp gỡ các nhà khoa học quê Bắc Giang tại Hà Nội.

Năm 1973, tốt nghiệp THPT, Đức Trịnh lên đường nhập ngũ theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc. Những năm tháng đạn bom khốc liệt, gian nan mà hào hùng đã cho ông nhiều trải nghiệm, vốn sống của những người lính nơi tuyến đầu. Đức Trịnh coi đó là quãng thời gian sống động nhất trong cuộc đời làm nên chất lính trong các ca khúc của ông sau này. Ngày cầm súng, đêm cầm bút, chàng thanh niên xứ Bắc ấy làm thơ, viết nhạc và coi đó như một sứ mệnh của mình.

Chiến tranh kết thúc, ông ở lại TP Hồ Chí Minh công tác. Dẫu sống ở đất phương Nam nhưng lòng ông luôn mong mỏi, đợi chờ dịp trở về xứ Bắc. Cơ hội đến khi ông tham gia học tập tại Khoa sáng tác của Trường Cao đẳng Văn hoá nghệ thuật (VHNT) quân đội (nay là Trường Đại học Văn hoá Nghệ thuật quân đội). Kết thúc khoá học, ông tiếp tục theo học tại Khoa Sáng tác của Nhạc viện Hà Nội. Vừa học tập vừa tham gia biểu diễn trong ban nhạc Hoa Sữa nổi tiếng ở Hà Nội, nhạc công Đức Trịnh là cái tên được giới chuyên môn nhắc đến rất nhiều lúc đó.

Nhạc sĩ Đức Trịnh.

Từ năm 1991, người lính nghệ sĩ giảng dạy tại Trường Đại học VHNT quân đội. Gắn bó với sự nghiệp "trồng người" gần 30 năm qua, Đức Trịnh đã dành hết tâm huyết cho những lớp sinh viên tài năng trưởng thành. Nhiều học trò của ông đến nay đã định hình được tên tuổi trong làng nhạc Việt như các ca sĩ: Hồ Quỳnh Hương, Mỹ Lệ, Kasim Hoàng Vũ, Phương Anh, Lưu Thiên Hương - Lưu Hương Giang, Thanh Thuý…

Nếu trên cương vị giảng dạy, người ta thấy một Đức Trịnh tâm huyết và hết lòng cho sự nghiệp ươm mầm tài năng âm nhạc thì trong sáng tác, ông lại là một nghệ sĩ đầy đam mê, cháy bỏng trên từng nốt nhạc. Những sáng tác của ông thường chau chuốt về câu từ, giản dị về giai điệu và gần gũi về ý tứ. Điều đó thể hiện rất rõ qua các ca khúc như: "Ngược dòng Hương Giang", "Mùa xuân em - Mái trường", "Chiều chia xa", "Tình yêu của lính", đặc biệt là tác phẩm "Miền xa thẳm". Giai điệu da diết, lắng đọng của ca khúc "Miền xa thẳm" từng lay động biết bao người nghe nhạc. Đó là câu chuyện của một cô gái đi tìm người yêu trong bom đạn chiến tranh, bước chân suốt dải Trường Sơn những năm tháng ấy không chỉ bởi tiếng gọi của tình yêu mà còn là tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc. Ở hai đầu nỗi nhớ, ở hai đầu trận đánh là hai nửa trái tim đang thổn thức yêu thương, khi sự sống và cái chết liền kề vẫn không làm tình yêu nguôi bớt những khát khao mãnh liệt. Và câu chuyện ấy đã được ông thể hiện bằng ngôn ngữ âm nhạc da diết nhưng đầy lạc quan và hy vọng.

Những giải thưởng, danh hiệu nhận được:

• Giải Nhất, Nhì, Ba của Hội Nhạc sĩ Việt Nam năm 1994.

• Giải thưởng Văn học-Nghệ thuật của Bộ Quốc phòng (1994-1999).

• Giải thưởng Nhà nước về Văn học-Nghệ thuật năm 2012.

• Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhạc sĩ Việt Nam.

• Được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Ưu tú năm 2010; được thăng quân hàm Thiếu tướng năm 2012.

Đức Trịnh còn là tác giả của nhiều ca khúc nổi tiếng được công chúng yêu mến như: "Mưa xuân", "Ngược dòng Hương Giang"... Dù trong thời chiến hay thời bình, dưới góc nhìn của người lính, cuộc sống vẫn luôn tốt đẹp, tình yêu vẫn luôn nồng nàn cháy bỏng. Tất cả cảm xúc ấy đã được ông chuyển thành giai điệu và lời ca, tạo ra những tác phẩm sống mãi cùng thời gian.

Với những đóng góp xuất sắc trong lĩnh vực âm nhạc, ông đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý. Đặc biệt năm 2012, nhạc sĩ Đức Trịnh vinh dự được nhận Giải thưởng Nhà nước với cụm tác phẩm gồm: “Miền xa thẳm”, “Tình yêu người lính”, “Ngược dòng Hương Giang”, “Hoa dại”, “Mưa xuân và giao hưởng”, “Tượng đài vô danh”. Ông được phong quân hàm Thiếu tướng và đảm nhiệm cương vị Hiệu trưởng Trường Đại học VHNT Quân đội cho tới năm 2017 về nghỉ hưu theo chế độ. Giờ đây, nhạc sĩ Đức Trịnh vẫn tiếp tục say cháy đam mê bên nốt nhạc, ca từ và thai nghén những đứa con tinh thần trong tương lai.

Với quê Bắc Giang, người nghệ sĩ luôn trân trọng và mong muốn có cơ hội tri ân. Ông chia sẻ: “Quê hương mỗi người chỉ một nên tôi muốn dành trọn tâm huyết cho mảnh đất nơi mình sinh ra và lớn lên. Tôi nhủ lòng mình phải sáng tác được những ca khúc hay về quê hương và thời gian tới, sẽ cố gắng thực hiện tâm nguyện này”.

                                                                                                                   Tác giả: Việt Hưng