Tác giả: Benjamin Britten
Thời gian sáng tác: năm 1946
Công diễn lần đầu: ngày 15/10/1946, dàn nhạc Liverpool Philharmonic Orchestra dưới sự chỉ huy của nhạc trưởng Sir Malcolm Sargent
Thời lượng: khoảng 17 phút
Tổng phổ:
- Bộ gỗ: piccolo, 2 flute, 2 oboe, 2 clarinet giọng Si thứ và giọng La, 2 bassoon
- Bộ đồng: 4 horn giọng Fa, 2 trumpet giọng Đô, 3 trombone (2 tenor và 1 bass), bass tuba
- Bộ gõ: timpani, bass drum, cymbal, tambourine, triangle, snare drum, wood block, xylophone, castanet, tamtam, whip
- Bộ dây: harp, violin 1 và 2, viola, violoncello và double bass

Tác phẩm gồm 1 chủ đề, 13 biến tấu và 1 fugue:

Theme: Allegro maestoso e largamente (cả bốn bộ đồng, dây, gỗ, gõ)
Variation A: Presto (piccolo & flute)
Variation B: Lento (oboe)
Variation C: Moderato (clarinet)
Variation D: Allegro alla marcia (bassoon)
Variation E: Brillante: alla polacca (violin)
Variation F: Meno mosso (viola)
Variation G: - (cello)
Variation H: Cominciando lento ma poco a poco accel. al Allegro (double Basses)
Variation I: Maestoso (harp)
Variation J: L'istesso tempo (horn)
Variation K: Vivace (trumpet)
Variation L: Allegro pomposo ((trombones & bass-tuba)
Variation M: Moderato (bộ gõ: timpani; bass drum & cymbals; tambourine & triangle; snare drum & wood block; xylophone; castanets & gong; Whip; toàn bộ bộ gõ)
Fugue: Allegro molto

Mặc dù đã có nhiều nhà soạn nhạc thử nghiệm với việc tạo ra âm nhạc lôi cuốn thính giả trẻ, rất ít nước nào có được những nghệ sỹ thành công như Anh Quốc. Edward Elgar như một cây đại thụ của thể loại nhạc này, đã tạo ra sự rung động giản dị, không quá cầu kỳ trong những tác phẩm như Starlight Express (1915) và hai tổ khúc Wand of Youth (1907 - 1908); chúng đặc tả sự hồi tưởng về thời thơ ấu và chứng minh cho thành công của tác giả trong cả hai mặt: kết nối với người trẻ và cách nhìn nhận về tuổi thơ như một cá nhân trưởng thành.

Về mặt này hay mặt kia, Benjamin Britten là người kế tục quan trọng của Elgar. Britten không bao giờ tránh được sự hồn nhiên trong âm nhạc mang tính chủ quan nhưng vẫn giữ được một góc nhìn giúp ông sáng tạo nên The Young Person’s Guide to the Orchestra, Op. 34—một tác phẩm tinh tế, sáng tạo và mang nhiều ý nghĩa giáo dục.

Năm 1945, ngay sau buổi công diễn lần đầu vở opera Peter Grimes, bộ trưởng bộ giáo dục Anh đã yêu cầu Britten soạn một tác phẩm âm nhạc để sử dụng trong một bộ phim học đường có tên Instruments of the Orchestra (Các nhạc cụ trong dàn nhạc) nhằm mục đích cho thính giả trẻ làm quen với tính chất của các nhạc cụ khác nhau cũng như các bộ tạo nên một dàn nhạc hiện đại. Britten đã từng ngưỡng mộ âm nhạc của Henry Purcell và ông đã lấy phần Rondeau mà Henry Purcell soạn năm 1695 trong bộ nhạc nền cho vở kịch Abdelazer (hay còn có tên The Moor's Revenge) của tác giả Aphra Behn để làm chủ đề cho một bộ biến tấu được soạn cho cả dàn nhạc theo nhiều màu sắc qua các nhịp độ tiến triển của tác phẩm. Sau đoạn trình bày giai điệu của toàn bộ dàn nhạc, mỗi loại nhạc cụ trong bốn bộ của dàn nhạc giao hưởng – bộ gỗ, bộ dây, bộ đồng, bộ gõ – sẽ thể hiện các biến tấu kế tiếp nhau, và sau cùng chủ đề sẽ được trình bày lại bằng sức mạnh của toàn bộ dàn nhạc.

Phần đầu – Chủ đề Purcell, là phần nổi bật nhất. Thoạt tiên toàn bộ dàn nhạc trình bày chủ đề của Purcell một cách trang trọng, uy nghiêm với khí thế hùng tráng. Sau đó từng bộ trong dàn nhạc giao hưởng trình bày lại chủ đề, rồi cả dàn nhạc trình bày lại chủ đề một lần nữa.

Phần giữa – các biến tấu của chủ đề Purcell, là phần khai triển của chủ đề Purcell, gồm 13 biến tấu. Mỗi biến tấu có cách phối hợp nhạc cụ riêng và đều diễn đạt được cảm xúc âm nhạc sinh động của bản thân chúng. Bất ngờ nhất cho người nghe là biến tấu cuối cùng đầy màu sắc và giàu tưởng tượng mà tác giả viết cho các nhạc cụ bộ gõ. Trống định âm (timpani) tạo ra nhịp độ căn bản, các nhạc cụ gõ khác lần lượt theo thuyết minh diễn tấu phần âm nhạc của mình.

Phần kết là một fugue rực rỡ, tươi đẹp. Mở đầu bộ gỗ trình bày lại chủ đề sau đó các nhạc cụ xuất hiện ở phần giữa lần lượt diễn tấu âm nhạc theo thứ tự đã sắp xếp. Theo đó không khí càng trở lên phấn khởi, hân hoan. Cuối cùng bộ đồng huy hoàng, hùng tráng mở rộng tiết tấu chủ đề biến tấu Purcell. Đồng thời bộ gỗ và bộ dây tiếp tục diễn tấu fugue một cách tươi vui ở âm vực cao. Hai bộ hòa quyện làm nên cao trào hùng vĩ và tráng lệ. Đó cũng chính là đoạn kết thúc tác phẩm trong không khí huy hoàng.

Eric Crozir, một người bạn của Britten (sau này là tác giả libretto cho cantata Saint Nicolas cùng 3 vở opera của Britten) đã viết thuyết minh cho bộ phim tài liệu. Khoảng 6 tuần sau buổi hòa nhạc công bố tác phẩm vào mùa thu năm 1946, bộ phim được trình chiếu lần đầu tiên tại Luân Đôn. Chỉ trong vòng một năm The Young Person's Guide to the Orchestra đã trở thành một trong các tác phẩm được biết đến rộng rãi nhất tại các nước nói tiếng Anh cùng với các hành khúc Pomp and Circumstance của Elgar. Nhạc trưởng và một phát thanh viên độc lập cùng tham gia thể hiện thuyết minh trong suốt quá trình biểu diễn tác phẩm âm nhạc trong phim. Britten cũng soạn một phiên bản âm nhạc không có thuyết minh và phiên bản này được thu âm thường xuyên hơn. The Young Person’s Guide to the Orchestra hiện vẫn nằm trong danh mục tác phẩm được yêu thích của những thính giả trẻ tuổi cũng như những thính giả có tâm hồn tươi trẻ, cùng với Le Carnaval des Animaux (Ngày hội của muông thú) của Saint-Saëns và Peter and the Wolf (Peter và chó sói) của Prokofiev.

(Nguồn: http://www.nhaccodien.vn)