Chưa bao giờ việc phát hành và quảng bá những MV (music video) đơn lẻ được ca sĩ ưa chuộng như hiện nay. Trong xu hướng làm đẹp hình ảnh ca sĩ đó, nhiều công nghệ mới đã được áp dụng để thay đổi chất lượng của các MV. Tuy nhiên, đó chưa phải là bước đột phá thật sự cho một trong những sản phẩm rất được yêu thích hiện nay.

Hình ảnh đẹp, ý tưởng nghèo nàn

Cùng với công nghệ HD, chất lượng hình ảnh có độ nét cao, các MV ca nhạc trong nước cũng cập nhật một cách nhanh chóng kĩ thuật quay này. Thay vì những bản quay MV với tỷ lệ 4:3, thì nay qua giai đoạn hình ảnh chuyển sang tỷ lệ 16:9, rồi 720 p và gần nhất là 1080 p cũng như cao nhất là chế độ hình ảnh 4K. Có thể thấy, các ca sĩ và những ê kíp sản xuất MV đã rất chú trọng đến việc nâng cấp chất lượng hình ảnh. Đương nhiên màu sắc sẽ trung thực và đường nét sẽ rõ ràng hơn, một trong những ca sĩ đã có MV được quay ở chất lượng 4K đó là Văn Mai Hương với MV Chậm lại một phút. Sau đó, hàng loạt các ca sĩ theo đuổi kĩ thuật quay này, có ca sĩ Quốc Vân và MV Có em và ai...

Chính yếu tố kĩ thuật hình ảnh đã mang đến màu sắc mới mẻ, trải nghiệm thú vị hơn cho người yêu nhạc ở những MV chất lượng như thế này. Tuy nhiên, MV mới chỉ đẹp và nội dung, ý tưởng vẫn còn nhiều mô típ cũ kĩ, chứ không phải nói là nghèo nàn. Chính giai đoạn này là lúc các MV ca nhạc phải cho thấy độ bứt phá về mặt sáng tạo ý tưởng cùng với chất lượng hình ảnh hơn là chỉ đua nhau đưa ra kĩ thuật máy, hơn là “phần mềm” bên trong. Không hẳn nhạc Việt không có những sáng tạo riêng và tạo được vị trí trong giới sản xuất MV, nhưng dường như các trào lưu, xu hướng đó đã được đơn giản hóa đến mức hiện nay các MV chỉ đơn giản có 2 bối cảnh chính là Studio và bối cảnh thiên nhiên, sẵn có. Không ngoài những câu chuyện tình yêu tay 3, những thân phận bi đát, hay hơn nữa chỉ là những màn vũ đạo được dàn dựng theo phong cách vũ trường, club, rõ ràng ý tưởng, nội dung MV đã không đi đồng bộ cùng với sự phát triển của công nghệ hình ảnh.

Trước đó, chúng ta đã có khá nhiều phong cách làm MV nổi bật. Như kiểu tự sự, kể chuyện trong MV đó là đạo diễn Quang Huy cùng với loạt MV dành cho Phạm Quỳnh Anh. Hay kiểu MV Fantasy của Ngô Thanh Vân khi cô theo đuổi hình ảnh NTV Virus... Các xu hướng này vẫn đang tiếp tục được thực hiện, tuy nhiên ở mức độ chuyên nghiệp gần như không thể cao hơn và mất hẳn những MV tạm gọi “phi logic” hấp dẫn. Ngay cả MV khủng của Văn Mai Hương cũng chỉ xoay quanh ý tưởng tình yêu thời sinh viên vụng dại, hay cả MV của Quế Vân cũng là đặc tả cảm xúc của nhân vật chính do Quế Vân thể hiện... Tuy nhiên, thời gian qua vẫn có một vài MV được thực hiện theo lối thể hiện của ngôn ngữ hình ảnh ý tưởng hơn là sự sắp đặt chuẩn mực trong bối cảnh. MV Rơi của nhóm Năm dòng kẻ với sự đạo diễn của Phạm Hoàng Nam có thể xem như một ví dụ cho cách làm MV mới hơn.

Ngoài ra, bắt đầu xuất hiện một xu hướng làm MV mà theo các ca sĩ và ê kíp thực hiện mới đó là làm theo kiểu phim nhựa, phim Điện ảnh. Càng nhiều phong cách MV càng thú vị và đó là sản phẩm mang tính sáng tạo không chỉ của riêng phần âm nhạc mà kết hợp cả ý tưởng hình ảnh được chất lọc trong khoảng thời gian chưa nhiều hơn 6 phút, trừ những sản phẩm mang tính phim nhiều hơn. Liệu chúng ta đang sa đà vào việc quảng bá kĩ thuật hơn là hình ảnh, ý tưởng, nội dung? Và các MV như thế sẽ mang lại lợi ích gì cho ca sĩ?

Cho không để quảng bá

Một trong những vấn đề nổi cộm trong thời gian qua chính là việc lợi dụng những sản phẩm âm nhạc, đơn cử là MV để quảng cáo sản phẩm. Ca sĩ sử dụng MV để quảng bá giọng hát, hình ảnh cá nhân đã đành nay lại có nhiều trường hợp sử dụng việc này để quảng cáo rượu, bánh, nước ngọt... Vô hình chung, những MV được thực hiện với nhiều tuyên bố khủng lại trở thành các sản phẩm quảng cáo đến người tiêu dùng nhanh chóng và có khi là “giá hời”. Bỏ qua câu chuyện lợi nhuận kinh tế mà đặt chất lượng nội dung các MV lên hàng đầu, vậy liệu có không chuyện các nhà tài trợ chi phối nội dung một cách gượng ép để có sự xuất hiện thương hiệu của họ trong MV của ca sĩ? Vừa qua, ca sĩ Thảo Trang cũng đã bị chú ý bởi MV She Rock của cô khi có nhiều hình ảnh rượu được lặp đi lặp lại cùng với tiếng đọc chạy của She Rock rất gần với tên loại rượu đó. Trong chiêu thức PR hình ảnh của ca sĩ hiện nay, có khi lại gắn liền với chiêu thức “đánh ngược” của các thương hiệu nổi tiếng. Việc bị kiểm duyệt lại cũng có thể là mắc xích gây nên sự chú ý cho cả MV ca sĩ và thương hiệu cần PR, nhưng đó sẽ là những xu hướng có khi làm mất dần khả năng sáng tạo của nghệ sĩ và giá trị của Music Video trong đời sống âm nhạc. Đương nhiên, thế giới vẫn không ít các MV, hay bộ phim được gắn liền với sản phẩm nhà tài trợ, nhưng có lẽ, chúng ta đôi khi quá dễ dãi, thỏa hiệp để có được sản phẩm ra mắt khán giả mà yếu tố quảng cáo được đặt lên hàng chứ không phải chất lượng của âm nhạc.

Việc làm những MV khủng với số tiền hàng trăm triệu, công phu từng chi tiết không phải vài ba năm nay, mà từ thời của ca sĩ Đan Trường – Cẩm Ly làm MV, con số kinh phí đầu tư đã không hề nhỏ. Ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng cũng là một trong số những ca sĩ luôn đầu tư rất lớn cho MV của mình, ví như MV Dạ khúc cho tình nhân, MV Tuổi hồng thơ ngây... nhưng đây đều là những MV không những tốt về mặt hình ảnh mà ý tưởng nội dung cũng được đánh giá cao. Các MV chất lượng như thế này luôn được ca sĩ và khán giả trân trọng xem như một sản phẩm chất lượng trong dòng chảy rất nhiều MV đơn lẻ được sản xuất hiện nay. Hay ca sĩ Hồ Ngọc Hà, Thủy Tiên cũng là 2 trong số ca sĩ nữ có những MV độc đáo về hình ảnh, ý tưởng trẻ trung và có xu hướng tạo nên các MV sexy theo trào lưu thế giới.

Dù là miễn phí, nhưng nhiều ca sĩ hiện nay vẫn coi việc sản xuất MV là một khâu quan trọng để quảng bá tốt hơn nữa hình ảnh của mình. Tuy nhiên, cũng cần xét lại những kiểu quảng bá sản phẩm một cách lộ liễu như trường hợp của ca sĩ Thảo Trang vừa qua để thấy rằng, khán giả cũng cần được tôn trọng dù rằng sản phẩm của anh đang “cho không” người xem. Chắc chắn trong giai đoạn chán ngán những MV quá giống nhau về mô típ, ý tưởng sẽ nảy sinh nhiều hướng đi mới cho Music Video nhạc Việt.

(Nguồn: Tạp chí Âm nhạc Việt Nam số 34)