Vocalise của Rachmaninov
Antonina Nezhdanova một trong những Prima donna xuất sắc nhất trong lịch sử thanh nhạc cổ điển Nga từng kể về sự ra đời của tác phẩm "Vocalise" bất hủ - bản romance không lời mà người bạn thân thiết của bà, nhà soạn nhạc Rachmaninov đề tặng riêng cho bà:
Rachmaninov là một tài năng thiên phú, một người đàn ông lịch thiệp và có học vấn cao, thật là một vinh hạnh lớn lao khi được làm việc với ông. Tôi thường xuyên hát những bản romance của ông trong các buổi hòa nhạc, dường như là tôi đã bị hút hồn bởi vẻ thanh nhã của chúng. Là một nghệ sĩ piano tài năng, Rachmaninov vẫn thường đệm đàn cho tôi trong những buổi biểu diễn như vậy…
Năm 1915, ông ấy mang cho tôi một bản tình ca ông ấy mới sáng tác. Giai điệu tuyệt vời của nó gây cho tôi một ấn tượng mạnh mẽ, và tôi nói: "Thật là tiếc vì bài hát vẫn chưa có lời". Rachmaninov trả lời: “Cô chẳng cần từ nào để thể hiện những gì đẹp đẽ nhất trong con người cô cả”.
Điều đáng tiếc là, Nezhdanova không để lại một bản thu âm Vocalise nào, nhưng tác phẩm này đã trở thành bản romance nổi tiếng nhất và được yêu thích nhất của Rachmaninov, hơn tất cả những bản romance có lời nào khác của ông, kể cả "Zdes khorosho" hay "Ne poi, krasavitsa, pri mne".
Vocalise được chính Rachmaninov chuyển soạn cho dàn nhạc, và được nhiều nhà soạn nhạc và các nghệ sĩ biểu diễn khác chuyển soạn cho rất nhiều loại nhạc cụ khác nhau như violon, cello, piano,...
Bản thu âm dưới đây trích trong album cùng tên thực hiện năm 1998 cho hãng EMI của giọng coloratura soprano Pháp Natalie Dessay.