Ruslan và Lyudmila

Âm nhạc: Mikhail Glinka

Libretto: Valerian Shirkov, Nestor Kukolnik và N. A. Markevich, cùng một số tác giả khác dựa trên truyện thơ cùng tên của Alexander Pushkin.

Công diễn lần đầu: ngày 27 tháng 11 năm 1842 tại Saint Petersburg.

Nhân vật: Loại giọng

Svetozar (Đại công tước Kiev): Bass

Lyudmila (con gái Svetozar): Soprano

Ruslan (Hiệp sĩ Kiev, chồng chưa cưới của Lyudmila): Bass

Ratmir (Hoàng tử Khazar): Contralto

Farlaf (Hiệp sĩ người Varangia): Bass

Gorislava (Tù nhân của Ratmir): Soprano

Finn (thầy phù thủy tốt bụng): Tenor

Naina (mụ phù thủy ác độc): Mezzo-soprano

Bayan (nhà thơ): Tenor

Hợp xướng, các vai phụ: phù thủy độc ác Chernomor, Head, con trai của Svetozar, các hiệp sĩ, các vị hoàng thân quốc thích, nữ hầu phòng và bảo mẫu, những cậu bé cầm váy cưới, vệ sĩ, người hầu rượu, lính canh, lực lượng vũ trang của Hoàng tử, người giúp việc ở lâu đài ma thuật, người da đen, người lùn, nô lệ của Chernomor, nữ thần, thủy thần.

Tóm tắt nội dung

Màn 1. 

Trong phòng tiệc của Svetozar, tiệc cưới giữa Ruslan và Lyudmila đang diễn ra. Những vị khách nghe Bayan hát một bài hát ngợi ca niềm hạnh phúc của tình yêu đích thực nhưng nó đồng thời cũng báo trước sự bất hạnh sẽ ập đến cô dâu và chú rể. Lyudmila rất buồn trước viễn cảnh phải rời xa cha mình. Nàng thốt ra lời an ủi dành cho những người cầu hôn không thành, Farlaf và Ratmir. Sau đó nàng thề nguyện cùng Ruslan. Svetozar chúc phúc cho cặp đôi. Đột nhiên mọi thứ trở nên tối tăm và sấm sét nổi lên. Mọi người bị tê liệt bởi một câu thần chú trong khi hai quái vật mang Lyudmila đi. Khi trời sáng trở lại và mọi người hồi phục, họ hoảng loạn vì sự mất tích của Lyudmila. Svetozar hứa trao một nửa vương quốc và gả Lyudmila cho người nào mang cô trở lại. Ba người cầu hôn đã sẵn sàng cho cuộc hành trình tìm Lyudmila.

Màn 2.

Hoạt cảnh 1:

Ruslan đến hang động của phù thủy tốt bụng Finn. Ông kể với chàng về thầy phù thủy độc ác Chernomor đã tẩu thoát cùng Lyudmila và Ruslan sẽ tiêu diệt hắn ta. Ruslan hỏi Finn tại sao ông sống ở nơi vắng vẻ này. Finn kể câu chuyện của nhiều năm trước, khi ông còn là một người chăn cừu ở quê hương xa xôi (ông nói rằng ông là “người Phần Lan”) và yêu một cô gái xinh đẹp tên là Naina. Khi cô từ chối lời tỏ tình của mình, ông đã ra đi chiến đấu với kẻ thù để giành chiến lợi phẩm. Quay về với chiến lợi phẩm này, ông đưa nó cho Naina, nhưng cô lại từ chối ông lần nữa. Rồi ông quyết tâm học phép thuật để giành lấy cô. Nhiều năm trôi qua, với phép thuật của mình, cuối cùng ông đã gọi mời được một bà lão già nua, tóc bạc, lưng còng. Bà già đó chính là Naina, người đang phát điên vì yêu ông. Ông chạy vội đi và đã trốn tránh bà ta suốt từ thời điểm đó. Vì bị bỏ rơi, Naina bị hận thù hủy hoại dần, điều cũng có thể sẽ xảy ra với Ruslan. Đảm bảo với anh rằng Lyudmila sẽ không bị tổn hại, Finn hướng dẫn Ruslan đi về phía bắc, và hai người còn lại đi theo hướng ngược lại.

Hoạt cảnh 2:

Ở một nơi vắng vẻ, Naina tiều tụy đến gần Farlaf hèn nhát khi hắn ta tự hỏi liệu mình có nên tiếp tục tìm kiếm Lyudmila hay không. Bà ta hứa sẽ mang Lyudmila về cho hắn và đày Ruslan đi thật xa. Nói rồi bà ta biến mất và Farlaf vui mừng với chiến thắng của mình.

Hoạt cảnh 3:

Khi gặp một sa mạc mù sương trải đầy vũ khí và xương xẩu từ một trận chiến trong quá khứ, Ruslan tự hỏi nguyên nhân của khung cảnh này và liệu mình có kết thúc như vậy không. Chàng nhặt một chiếc khiên và ngọn giáo mới trên đất để thay thế cho vũ khí bị hỏng, nhưng không thể tìm thấy một thanh kiếm đủ nặng để hoàn thiện bộ giáp mới. Khi sương mù nổi lên, Head khổng lồ lộ nguyên hình và thổi gió qua môi tạo ra một cơn bão để đẩy Ruslan đi. Lúc Ruslan đâm ngọn giáo vào đầu lão, Head ngã ngửa ra và để lộ một thanh kiếm bên dưới. Chàng lấy nó và hỏi Head từ đâu đến. Trong lúc hấp hối, Head giải thích rằng lão từng là một người khổng lồ, và gã anh trai lùn của lão là phù thủy độc ác Chernomor. Thanh kiếm đã được định sẵn để giết cả hai. Vì vậy, để đảo ngược số phận, Chernomor đã lừa người khổng lồ, chặt đầu và liệng cái đầu còn ngọ nguậy của lão đến sa mạc xa xôi để giữ thanh kiếm được bảo vệ bên dưới. Giờ thanh kiếm đã ở trong tay của Ruslan, Head thỉnh cầu chàng báo thù Chernomor.

Màn 3.

Các thiếu nữ đang dụ dỗ khách qua đường bước vào lâu đài phép thuật của Naina. Gorislava xuất hiện, tìm kiếm Ratmir, người đã giam cầm và sau đó bỏ rơi cô. Khi cô vừa rời đi, Ratmir tự dấn thân vào chốn này và rơi vào sự phù phép của những thiếu nữ bởi điệu nhảy của họ đã quến rũ chàng. Vị khách cuối cùng bị thu hút vào lâu đài là Ruslan, chàng dường như đã quên Lyudmila khi nhìn thấy Gorislava. Đột nhiên Finn xuất hiện. Sau khi ông tuyên bố một số phận hạnh phúc cho Ratmir với Gorislava, và Ruslan với Lyudmila, lâu đài biến thành một khu rừng khi họ quyết tâm giải cứu Lyudmila.

Màn 4.

Trong khu vườn ma thuật của Chernomor, Lyudmila mong mỏi Ruslan và chống lại ảnh hưởng của môi trường đầy mê hoặc xung quanh. Chernomor cùng đoàn tùy tùng đến và bắt đầu nhảy múa. Một tiếng kèn báo hiệu lời thách đấu từ Ruslan. Chernomor làm phép cho Lyudmila ngủ thiếp đi và ra nghênh chiến. Ruslan nhanh chóng giành chiến thắng với bộ râu của Chernomor quấn quanh mũ. Mặc dù rất chán nản với tình trạng của Lyudmila, nhưng Ruslan, cùng với Ratmir và Gorislava, quyết tâm trở về Kiev cùng Lyudmila để tìm kiếm sự trợ giúp của các pháp sư ở đó. Những người nô lệ trước đây của Chernomor được tự do cũng đi theo.

Màn 5.

Hoạt cảnh 1:

Trong một thung lũng dưới ánh trăng, Ruslan, Ratmir và Gorislava, cùng với Lyudmila, đã cắm trại qua đêm. Ratmir, người đang đứng canh gác, lo lắng về Ruslan, và sau đó bày tỏ niềm hạnh phúc của mình trong cuộc hội ngộ với Gorislava. Đột nhiên, những người nô lệ báo rằng Lyudmila một lần nữa đã bị bắt cóc và Ruslan đã rời đi để tìm kiếm cô. Finn xuất hiện, trao một chiếc nhẫn ma thuật cho Ratmir để đánh thức Lyudmila khi cô được đưa trở lại Kiev.

Hoạt cảnh 2:

Lyudmila nằm mê man trong phòng tiệc của Svetozar. Hóa ra Farlaf, với sự giúp đỡ của Naina, đã bắt cóc Lyudmila và đưa cô đến Kiev để nhận công giải cứu nàng. Tuy nhiên, hắn không thể đánh thức cô. Tiếng vó ngựa ngày một gần hơn, Ruslan, Ratmir và Gorislava đến. Ruslan mang chiếc nhẫn ma thuật đến chỗ Lyudmila nằm và cô choàng tỉnh dậy. Khi tiệc cưới được tổ chức tại Kiev, mọi người dân vui mừng về các vị thần, quê hương và cặp vợ chồng trẻ.

Trích đoạn nổi bật

Aria của Lyudmila ở màn 4: trong nỗi nhớ Ruslan da diết, Lyudmila muốn gieo mình xuống nước, nhưng từ mặt nước các thủy thần xuất hiện và giữ nàng lại. Nàng phải đấu tranh với những cám dỗ xung quanh để giữ trọn lời thề nguyện cùng Ruslan.

Вдали от милого, в неволе

Зачем мне жить на свете боле?

О ты, чья гибельная страсть

Меня терзает и лелеет!

Мне не страшна злодея власть:

Людмила умереть умеет!

Волны, волны голубые,

Дайте мир душе моей!

Xa người ta yêu và bị giam cầm

Sao ta phải sống trên thế gian này thêm nữa?

Ôi đó có phải niềm đam mê tai hại

Ta dằn vặt và trân trọng trong lòng!

Ta không sợ sức mạnh kẻ phản diện nhà ngươi:

Lyudmila không sợ chết!

Sóng, sóng xanh

Hãy mang bình an đến nơi tâm hồn ta!

Покорись судеб веленьям,

О прекрасная княжна!

Все здесь манит к наслажденьям,

Жизнь здесь радостей полна!

Xin hãy tuân theo mệnh lệnh của số phận

Ôi công chúa xinh đẹp!

Tất cả mọi thứ ở đây vẫy gọi cho niềm vui,

Cuộc sống ở đây đầy niềm vui!

О, что мне жизнь! Какая радость?

Кто возвратит ее?

Едва взаимная любовь

Мою приветствовала младость,

Едва возник блаженства день —

И нет уже со мной Руслана!

И счастье скрылося, как тень,

Как солнце в облаках тумана!

Ôi, ta có cuộc sống ư! Có thật là một niềm vui?

Ai sẽ trả lại chàng cho ta?

Tình yêu đôi ta

Tuổi trẻ đang chào đón ta

Ngay khi hạnh phúc nảy sinh –

Và ta đã có Ruslan!

Hạnh phúc bây giờ ẩn giấu như bóng mờ

Như mặt trời trong những đám mây mù!

Не сетуй, милая княжна!

Развесели свой взор прекрасный!

И этот замок, и страна,

И властелин тебе подвластны.

Đừng phàn nàn, công chúa mến yêu!

Vui lên nào đôi mắt xinh đẹp này!

Và lâu đài này, đất nước này,

Tất cả là của nàng

Не сетуй, милая княжна!

Что помнить с печалью былое!

Яснее здесь солнце златое,

Томнее здесь в ночи луна,

Đừng phàn nàn, công chúa mến yêu!

Hãy để nỗi buồn của quá khứ ngủ yên!

Mặt trời nơi đây rực rỡ hơn

Và ánh trăng cũng chiếu rọi trong đêm.

Незримые дивы, летая,

С ревнивым вниманьем любви,

С заботою, дева младая,

Здесь дни охраняют твои.

Diva vô hình đang bay

Với sự quan tâm cùng ghen tuông của tình yêu

Với sự chăm sóc, các thiếu nữ,

ở đây ngày ngày bảo vệ nàng.

Ах ты, доля-долюшка,

Доля моя горькая!

Рано мое солнышко

За ненастной тучею,

За грозою скрылося.

Не видать мне более

Ни родного батюшки,

Ни драгого витязя!

Тосковать мне, девице,

В безотрадной долюшке!

Ồ, ngươi chia sẻ một chút,

Chia sẻ cay đắng cùng ta ư!

Nắng sớm của ta

Ẩn sau một đám mây mù

Ẩn sau một cơn bão sấm sét.

Ta không còn gặp nữa

Không gặp bóng hình cha yêu dấu

Không một anh hùng nào!

Mong mỏi nào cho trinh nữ ta

Trong một cuộc tình không vui!

Не сетуй, милая княжна!

Развесели свой взор прекрасный!

И этот замок, и страна,

И властелин тебе подвластны.

Đừng phàn nàn, công chúa thân mến!

Vui lên nào đôi mắt xinh đẹp này!

Và lâu đài này, đất nước này,

Tất cả là của nàng.

Не нужно мне твоих даров,

Ни скучных песен, ни пиров!

Назло, в мучительной истоме,

Умру среди твоих садов!

Ta không cần món quà của ngươi

Không cần bài hát nhàm chán, không cần người sẻ chia!

Trong vô vọng, trong sự uể oải đớn đau,

Ta sẽ chết giữa những khu vườn của ngươi!

И этот замок, и страна,

И властелин тебе подвластны.

Và lâu đài này, đất nước này,

Tất cả là của nàng.

Назло, в мучительной истоме,

Умру среди твоих садов!

Trong vô vọng, trong sự uể oải đớn đau,

Ta sẽ chết giữa những khu vườn của ngươi!

Склонись к любви, почтительной и страстной,

Склонись к любви!

Cúi đầu để yêu thương, tôn trọng và đam mê,

Cúi đầu yêu!

Безумный волшебник!

Я — дочь Светозара,

Я — Киева гордость!

Не чары волшебства

Девичье сердце

Навек покорили,

Но витязя очи

Зажгли мою душу,

Витязя очи

Зажгли душу мне!

Phù thủy điên!

Ta là con gái của Svetozar

Ta là niềm tự hào của Kiev!

Không cần làm phép

Để trái tim trinh nữ

Khuất phục mãi mãi

Nhưng đôi mắt của chàng hiệp sĩ

Thắp sáng tâm hồn ta

Đôi mắt của chàng hiệp sĩ

Thắp sáng tâm hồn ta!

Чаруй же, кудесник,

Я к смерти готова.

Презрения девы

Ничем не изменишь!

Những bùa mê, những phép thuật,

Ta đã sẵn sàng cho cái chết.

Sự khinh miệt của trinh nữ

Ngươi không thể thay đổi bất cứ điều gì!

(Nguồn: https://nhaccodien.vn/)