Dona dona ngủ đi nhé, ngoài trời đầy gió mưa rơi…

Với sự tài tình và rung động của một người viết và hát du ca nổi tiếng, nhạc sĩ Trần Tiến đã giữ được linh hồn bản gốc Dona dona khi chuyển sang lời Việt ngọt ngào, êm ái và đầy suy ngẫm… Anh như hát những lời tâm sự của chính mình:

Có một người đàn ông, trước thềm nhà rêu phong 
bỗng ngồi khóc nhớ những ngày thơ ấu. 
Sống đời bao cay đắng, tóc bạc phai mưa nắng. 
Tay đành trắng những giấc mơ thơ dại. 
Đi qua bao núi sông gập ghềnh. 
Cuộc tình mãi lênh đênh. 
Đi qua bao tháng năm vô tình, một đêm nhớ tiếng ru mẹ hiền. 
Dona Dona Dona ngủ đi nhé. 
Ngoài trời đường nhiều gió tuyết rơi. 
Dona Dona Dona ngủ đi nhé, 
Hãy nằm trong cánh tay của mẹ … 
Giờ này người đã khuất xa tôi … 
Uớc ngàn năm bé trong tay người.

Rồi đây, con sẽ nuối tiếc những ngày ấu thơ…

Ngoài bản Anh ngữ gốc thì ca khúc Donna Donna được biết đến thêm qua phần Pháp ngữ khá nổi tiếng với tiếng hát của Claude François -Donna, Donna (Le Petit Garçon).

Nội dung lời Pháp hoàn toàn khác với ca khúc nguyên thủy. Tuy nhiên, bài hát này được hâm mộ và bản của Trần Tiến chính là phỏng theo bản tiếng Pháp này. Tên tuổi của Claude François, đối với người yêu nhạc Pháp, ai cũng biết anh được ái mộ hàng đầu ở Pháp và các quốc gia nói tiếng Pháp, có lẽ chỉ đứng sau Johnny Halliday.

Lời hát do Claude François đặt nghe như một bài hát ru, kể một câu chuyện cổ tích rằng:

“Ngày xưa, có một cậu bé sống đầy đủ, hạnh phúc trong một ngôi nhà to đẹp, nhưng trong lòng lúc nào cũng khao khát sớm được trở thành người lớn; mỗi tối cậu đều mơ ước tới lúc thành người lớn, nhưng người mẹ hiền dịu chỉ lặng lẽ hát ru cậu rằng: “Donna donna, rồi đây, con sẽ nuối tiếc những ngày ấu thơ”.

Năm tháng trôi qua, cậu bé ngày xưa ấy nay đã trở thành một người đàn ông mỏi mòn, xác xơ, tơi tả sau khi trải qua bao nỗi bất hạnh trên đường đời – tình phụ, đói khổ, thất bại, bơ vơ…, và chợt nhớ lại lời mẹ ngày xưa”

Ngụ ngôn cuộc đời: Donna donna là thánh ca của sự tự do

Bản Donna Donna, vốn là một ca khúc của người Do-thái lưu vong. Donna Donna có tựa đề nguyên thủy là “Dana Dana”, trích từ vở ca kịch “Esterke” của người Do Thái lưu vong sống ở Hoa Kỳ (diễn trong 2 năm 1940, 1941), viết bằng tiếng Yiddish. Chữ “Dana” ở đây là rút gọn của chữ “Adonai”, có nghĩa là “Thượng đế” trong tiếng Do Thái cổ.

Joan Baez là một trong những nghệ sĩ có ảnh hưởng nhất ở Mỹ thể hiện ca khúc bằng tiếng Anh. Tiếng hát của Joan Baez dịu nhẹ trong tiếng guitar đệm dìu dặt tạo nên một khoảng trống trắng trước người nghe.

Kể từ khi Joan Baez cất tiếng hát thì Donna Donna đã lan ra cả thế giới và sau đó rất nhiều người thể hiện lại ca khúc này. Và đến giờ này Donna Donna vẫn được xem là khúc thánh ca của tự do.

Lời bát hát tiếng Anh là một câu chuyện ngụ ngôn đầy hình ảnh với hàm nghĩa sâu xa.

Một lối hát kể chuyện đầy tâm tình, hương vị của bài hát như hương vị của một câu chuyện ngụ ngôn đầy ý nghĩa sâu sắc. Đó là tâm sự của một, chú bê con, bị đem ra chợ bán, và trên đường đi, nó nhìn thấy con chim én bay lượn ca hát mang mùa xuân tới…Ca khúc này đã mau chóng trở thành một bài hát dân gian phổ biến trong các cộng đồng Do Thái lưu vong:

Lời Anh:

On a wagon bound for market
There’s a calf with a mournful eye.
High above him, there’s a swallow
Winging swiftly through the sky.

How the winds are laughing.
They laugh with all their might.
Laugh and laugh the whole day through.
And half the summer’s night.

“Stop complaing,” said the farmer.
“Who told you what a calf to be.
“Why don’t you have wings to fly with
Like the swallow so proud and free.”

How the winds are laughing.
They laugh with all their might.
Laugh and laugh the whole day through.
And half the summer’s night.

Lời dịch tiếng Việt: 

Trên một chuyến xe bò hướng về chợ
Có một chú bê với ánh mắt thê lương
Cao cao trên đầu nó, có con chim nhạn
Sải cánh vút bay liệng bầu trời

Những cơn gió kia khúc khích cười
Cười vui rả rích với trọn tâm can
Cười và cười ngày lại qua ngày
Và một nửa đêm hè oi ả

Donna, donna, donna

“Thôi than thở đi” – người nông dân nói
“Ai bảo chú sinh ra làm bê chứ”
“Sao chú không có đôi cánh để bay đi
Như con nhạn kiêu hãnh và tự do”

Những cơn gió kia khúc khích cười
Cười vui rả rích với trọn tâm can
Cười và cười ngày lại qua ngày
Và một nửa đêm hè oi ả

Donna, donna, donna…

(Nguồn: http://www.dkn.tv)