“Gặp mẹ trong mơ” là bài hát Mông Cổ trở nên nổi tiếng khi em bé mồ côi 12 tuổi Uudam thể hiện trong chương trình China Got’s Talent 2011. Ca khúc làm rung động hàng triệu con tim trên toàn thế giới bởi nét giai điệu đẹp, giọng hát hay và câu chuyện xúc động của em bé Uudam…

Ca từ bằng ngôn ngữ địa phương vùng Nội Mông, kể câu chuyện về em bé bất hạnh không còn mẹ. Hằng đêm em mơ thấy được cưỡi chim hạc bay trong trời đất bao la đến gặp mẹ nơi thiên đàng. Mẹ đã cho em dòng sữa mát lành, mẹ cầu nguyện cho em, mẹ che chở cho em, mẹ hát cho em nghe những khúc hát êm đềm. Trên thảo nguyên với những đồng cỏ xanh tươi ngút ngàn, ngày đêm em chờ đợi mẹ về trong căn lều yên ấm…

Uudam kể: buổi sáng khi thức dậy bao giờ em cũng hát bài này, em hát vì nhớ mẹ, hát để mẹ yêu dấu ở nơi thiên đàng nghe thấy em. Và em mơ ước phát minh ra một loại mực mà khi đổ xuống đất nó sẽ biến cả mặt đất thành đồng cỏ xanh tươi…

Được viết ở giọng thứ trên cơ sở hệ thống thang âm ngũ cung của âm nhạc phương Đông và chất liệu dân ca Mông Cổ, ca khúc mang đậm chất thảo nguyên với nét nhạc buồn mênh mang và khoan thai, chẳng biết đâu là tận cùng, chẳng thấy đâu là bờ bến; khắc họa rõ nét cảnh sắc, phong tục tập quán, đời sống du mục của người dân Mông Cổ. Không theo cấu trúc nhất định, ca khúc viết theo dòng chảy cảm xúc, đơn giản đến mức không thể đơn giản hơn. Cả bài chỉ có ba câu nhạc vừa và ngắn, câu thứ hai thực chất chỉ là phát triển thêm trên cơ sở từ câu nhạc thứ nhất, câu thứ ba có thể hiểu như một điệp khúc. Ở mỗi câu nhạc, xuất hiện một mô típ lặp đi lặp lại về mặt tiết tấu, giữa các câu vẫn là mô típ ấy nhưng chỉ phát triển thêm lên để diễn tả cảm xúc, kết thúc câu bao giờ cũng quay về âm chủ. Cao trào luôn xuất hiện hết sức tự nhiên, không xây dựng chủ đề chính để để lấy đó làm cơ sở đưa lên thành cao trào, cũng không có sự tái hiện. Những thủ pháp đơn giản ấy tưởng sẽ gây nên sự nhạt nhẽo và nhàm chán. Nhưng hoàn toàn ngược lại, sự thống nhất về tiết tấu, về giai điệu, về đường hướng phát triển của tuyến giai điệu, đã tạo nên tính ổn định cao, làm cho âm nhạc thật sự giàu cảm xúc.

Khi Uudam 9 tuổi, mẹ em mất vì tai nạn giao thông. Sau 2 năm lại đến lượt bố em bị tai nạn vĩnh viễn không bao giờ trở về với em. Một mình côi cút bơ vơ trên thảo nguyên rộng lớn, bài hát đã trở thành sợ dây mỏng manh kết nối em với mẹ cha mỗi khi đêm về hay mỗi buổi sáng ban mai thức dậy. Tuổi thơ nghèo khó nhọc nhằn, em không có điều kiện học nhạc, em chỉ biết hát “Gặp mẹ trong mơ” bằng những rung động trái tim em.

Sẽ thật khiếm khuyết khi không nhắc đến Baator Dorji, một em bé đã từng hát “Gặp mẹ trong mơ” làm bất cứ ai nghe cũng không cầm nổi nước mắt. Baator hát trong dàn đồng ca thiếu nhi Colorful Hulunbeier của Mông Cổ. Uudam cũng được tham dự dàn đồng ca này. Cả Baator và Uudam đều hát ở giọng Đô thứ. Nhưng chất giọng Baator có dáng vẻ chuyên nghiệp, cao vút, trong trẻo đầy mê hoặc. Giọng Uudam lên cao khó khăn hơn nhưng mỗi khi hát em đặt cả trái tim mình vào đó. Với dáng vẻ chững chạc của đứa trẻ sống du mục, Uudam hát với niềm say mê tột cùng, thể hiện sự khát khao mãnh liệt bởi những tình cảm đau thương bị dồn nén lâu ngày. Chất giọng mềm mại, du dương và truyền cảm đậm sắc thảo nguyên như mũi dao sắc cứa vào con tim tất cả những người nghe.

Bỏ lại tất cả phía sau một chút buồn về những chuyện ầm ĩ không đáng có do người lớn sắp đặt ra, bài hát “Gặp mẹ trong mơ” đã cùng Uudam và Baator vượt ra khỏi biên giới Nội Mông để đến mọi nơi trên thế giới và được đông đảo công chúng đón nhận với niềm xúc động lạ kì.

Ca khúc cũng được viết lời Việt, được nhiều ca sĩ hát, trong đó có ca sĩ Hải Yến, ca sĩ Thùy Chi và bé Bảo An. Điểm đặc biệt của ca khúc “Gặp mẹ trong mơ” khi hát bằng tiếng Mông Cổ là có những luyến láy nhỏ rất hay mà sẽ chẳng ngôn ngữ của quốc gia nào trên thế giới thể hiện được trong bài hát này.