Ngày 15 tháng 8 năm 1990, Viktor Tsoi, ca sĩ nhạc rock lừng danh của Liên Xô (cũ), người thành lập ban nhạc nổi tiếng "Kino" đã đột ngột qua đời trong một tai nạn xe hơi ở Latvia.

Viktor Tsoi là thần tượng âm nhạc của giới thanh niên Liên Xô thời bấy giờ, các băng cassette ghi bài hát của anh được các bạn trẻ sao đi sao lại lại hàng trăm lần, ca từ trong bài hát của anh được chép vào các cuốn sổ tay và học thuộc lòng. Nhân dịp kỷ niệm 30 năm ngày mất của Viktor Tsoi (1990-2020), xin trân trọng giới thiệu một vài nét về cuộc đời và sự nghiệp của anh.

Ca sĩ nhạc rock Liên Xô nổi tiếng Viktor Tsoi sinh ngày 21 tháng 6 năm 1962 ở Leningrad (nay là Saint-Petersburg). Bố anh, Robert Tsoi, là kỹ sư, mẹ anh, Valentina Guseva, là giáo viên thể dục ở trường phổ thông. Ông nội anh,  Maksim Tsoi là người Triều Tiên gốc, trước khi bị trục xuất tới Kazakhstan năm 1937, sống ở vùng Primorye thuộc Viễn Đông Nga.

Hồi nhỏ, do mê hội họa và âm nhạc, Viktor Tsoi vào học trường phổ thông chuyên nghệ thuật. Năm 1977, anh vào học Trường trung cấp Mỹ thuật Leningrad mang tên V.A. Serov (nay là Trường Trung cấp Mỹ thuật mang tên N.K. Rerikh). Năm 1978, Viktor Tsoi bị đuổi khỏi trường vì học kém, sau đó anh làm thợ rèn khuôn tại một nhà máy. Từ năm 1978-1983, anh học nghề khắc gỗ tại Trường Trung cấp Kỹ thuật số 61 ở Leningrad.

Năm 1983, sau khi tốt nghiệp trường trung cấp, một thời gian anh tham gia phục chế cung điện Ekaterina (thành phố Pushkin, tỉnh Leningrad), làm tượng gỗ cho các sân chơi thiếu nhi, quét dọn tại nhà tắm hơi và thợ đốt lò.

Hiện tượng âm nhạc hi hữu

Sự nghiệp âm nhạc của Viktor Tsoi tuy ngắn ngủi, nhưng hết sức huy hoàng. Ngay từ năm 1976, khi đang học tại trường phổ thông chuyên nghệ thuật, anh đã thành lập ban nhạc đầu tiên của mình - "Phòng số 6" và ra được một album duy nhất. 

Năm 1981, Viktor Tsoi cùng với Aleksey Rybin và Oleg Valinsky thành lập ban nhạc "Garin và đường hyperbol". Đầu năm 1982, bạn nhạc chính thức trở thành thành viên của Câu lạc bộ nhạc rock Leningrad, ngay sau đó ban nhạc đổi tên thành "Kino". Về sau, ban nhạc có thêm các thành viên như Yury Kasparyan, Georgy Guryanov, Aleksandr Titov, Igor Tikhomirov và các ca sĩ khác.

Ca sĩ Viktor Tsoi.

Mùa xuân năm 1982, ban nhạc "Kino" với sự trợ giúp của Boris Grebenschikov và các ca sĩ của ban nhạc "Aquarium" đã phát hành đĩa hát đầu tiên mang tên "45" (45 phút là thời lượng của một mặt băng ghi âm chuẩn).

Từ đó, "Kino" được biết đến ở Moskva - một trong những buổi biểu diễn đầu tiên của ban nhạc ở thủ đô được tổ chức với sự trợ giúp của nhà thơ Aleksey Didurov. Sau khi Rybin chia tay ban nhạc, trong đội hình xuất hiện giọng nam trầm của ban nhạc "Aquarium" Aleksandr Titov, nghệ sĩ chơi trống Georgy Guryanov và nghệ sĩ guitar Yuri Kasparyan.

Vào nửa sau của những năm 1980, đặc biệt là sau khi phát hành album "Nhóm máu", ban nhạc trở nên nổi tiếng rộng rãi ở Liên Xô, họ thường xuyên tổ chức các buổi biểu diễn và lưu diễn, và nhiều lần đoạt giải thưởng tại các liên hoan âm nhạc của Câu lạc bộ nhạc rock Leningrad. Các đĩa nhạc của "Kino" đã được phát hành hàng triệu bản, các buổi lưu diễn thu hút hàng chục nghìn khán giả tại các sân vận động. Viktor Tsoi trở thành biểu tượng của thời kỳ cải tổ.

Các bài hát của Viktor Tsoi lọt vào tuyển tập nhạc rock đầu tiên của Liên Xô xuất bản ở phương Tây với nhan đề "Làn sóng đỏ" (1986). Năm 1989, ban nhạc "Kino" lần đầu tiên tổ chức một buổi biểu diễn ở nước ngoài tại Copenhagen (Đan Mạch). Sau đó, Viktor Tsoi và Kasparyan sang Mỹ. Viktor Tsoi đã dịch các bài hát của "Kino" ra tiếng Anh, tóm lại, ban nhạc chỉ cách thị trường âm nhạc thế giới đúng một bước chân.

"Kino" trở thành "mốt thời thượng" ở Liên Xô. Viktor Tsoi theo dõi sát sao những gì đang diễn ra trong nền âm nhạc nước ngoài: Simple Minds, Joy Division - là những ban nhạc yêu thích của anh. Cùng với Guryanov và Kasparyan, họ nghĩ ra biểu tượng âm nhạc và biểu tượng của ban nhạc. "Hiện đại và hợp thời!" - là phương châm của ban nhạc "Kino" đổi mới. Ngay sau đó, ban nhạc thực sự trở thành thần tượng của giới trẻ Liên Xô - ít ra là trong nền nhạc rock Nga không có ai hiện đại như họ.

Lúc sinh thời, Viktor Tsoi phát hành cả thảy 8 album: "45" (1982), "46" (1983), "Trưởng vùng Kamchatka" (1984), "Không phải tình yêu" (1985), "Đêm" (1986), "Nhóm máu" (1988), "Người hùng cuối cùng "(1989) và" Ngôi sao có tên Mặt Trời "(1989). Anh là ca sĩ và nghệ sĩ guitar, tác giả cả nhạc lẫn lời của các bài hát do "Kino" trình diễn.

Sự nghiệp điện ảnh

Viktor Tsoi được các nhà làm phim chú ý, anh thủ vai chính trong phim "Assa" của đạo diễn Sergey Solovyov. Cuối phim, Viktor Tsoi biểu diễn trước rất đông khán giả ca khúc "Thay đổi", bài ca chính thức của thế hệ những năm 80: công cuộc cải tổ đang sôi sục và những nếp sống cũ đang sụp đổ. 

Tuy nhiên, vốn là một người rất khiêm tốn, Viktor Tsoi từ chối danh hiệu "người phát ngôn của thế hệ" - và khi được nhiều người hỏi về nội dung bài hát "Thay đổi!", anh trả lời rằng thực ra anh muốn nói về những thay đổi trong nhà trường!

Viktor Tsoi được mời tham gia những vai diễn mới: trong phim "Gai nhọn" của Rashid Nugmanov, anh vào vai nhân vật Moro gan dạ, người đã dũng cảm chiến đấu với bọn mafia ma túy để cứu người mình yêu. Ngoài ra, Viktor Tsoi còn đóng vai chính trong các phim "Mùa hè đã hết" (1986) của đạo diễn Sergey Lysenko  và một số phim tài liệu về nhạc rock Nga. Theo kết quả của một cuộc bình chọn của tạp chí "Màn ảnh Liên Xô", anh được công nhận là nam diễn viên xuất sắc nhất năm 1989.

Buổi sáng định mệnh

Ngày 24 tháng 6 năm 1990, trên sân vận động "Luzhniki"  tại Moskva đã diễn ra buổi biểu diễn cuối cùng của Viktor Tsoi và ban nhạc "Kino". Ngày 15 tháng 8 năm 1990, ca sĩ tử nạn trong một tai nạn giao thông trên đường đi câu cá về trong thời gian anh nghỉ mát cùng với Kasparyan ở thành phố Jurmala của Latvia. Tại đây, họ sáng tác những bài hát mới để chuẩn bị cho album tương lai. Thật không ngờ, album này trở thành tác phẩm di cảo của Viktor Tsoi.

Than ôi, không ai biết chuyện gì đã xảy ra sau đó trên đường. Hoặc là do chiếc "Moskvich-2141" của Viktor Tsoi mất lái, hoặc do anh ngủ gật vì quá mệt mỏi vào lúc sáng sớm. Nhưng đến đoạn rẽ, xe của Viktor Tsoi lao sang làn đường ngược chiều và đâm thẳng vào một chiếc xe buýt. Victor Tsoi tử vong tại chỗ, trên xe buýt không ai bị thương.

Ngay lập tức xuất hiện vô số tin đồn về cái chết của Viktor Tsoi. Có người nói rằng anh vừa lái xe vừa nghe các bài hát trong album mới và bị phân tâm khi lật băng cassette của máy ghi âm (điều này không đúng vì Kasparyan đã mang các bản thu âm từ Latvia về mấy ngày trước đó). Một số người cho rằng những kẻ sát nhân bí ẩn nào đó đã cố tình làm hỏng hệ thống phanh (điều này đã bị cơ quan khám nghiệm phủ nhận). Ngày 19 tháng 8 năm 1990, Viktor Tsoi được an táng tại nghĩa trang Bogoslov ở Leningrad.

Sau khi ca sĩ qua đời, cuối năm 1991, album thứ 9 của ban nhạc "Kino", còn được gọi là "Album đen", được phát hành. Tượng đài của Viktor Tsoi đã được dựng ở Latvia (nơi anh qua đời) và ở Barnaul. Tại Moskva một số thành phố khác của Nga và các nước SNG, người ta đã xây những bức tường tưởng niệm Viktor Tsoi. 

Ban nhạc "Kino" tái xuất

Các bài hát của Viktor Tsoi có ca từ và giai điệu giản dị, rõ ràng, cô đọng, dễ hiểu và gần gũi với tất cả mọi người: từ em học sinh phổ thông đến các viện sĩ. Âm thanh thời thượng đã cuốn hút những người sành âm nhạc. "Album đen" do các ca sĩ của ban nhạc "Kino" thực hiện với sự vắng mặt của Viktor Tsoi đã trở thành một trong những đĩa hát bán chạy nhất ở Liên Xô lúc bấy giờ.

Ở  Nga, hiện nay những bài hát của Viktor Tsoi vẫn được phát trên radio, các buổi biểu diễn được giới thiệu trên tivi, giới trẻ biết và yêu thích "Kino". Các đạo diễn Nga làm phim về Viktor Tsoi. 

Bộ phim "Mùa hè" của Kirill Serebrennikov được tất cả những người có quen biết Vikror Tsoi lúc sinh thời đón nhận rất nghiêm khắc. Sắp tới, bộ phim của đạo diễn nổi tiếng Aleksey Uchitel "Tsoi" sẽ được chiếu ra mắt, phim kể về số phận của người lái xe buýt và những ngày đầu tiên sau cái chết của Viktor Tsoi. Nói cách khác, Viktor Tsoi được lưu danh thiên cổ - từ một con người sống động, đặc sắc, đa tài, anh biến thành tượng đài của chính bản thân mình.

Con trai của ca sĩ, Aleksandr Tsoi, rất quan tâm tới di sản của bố mình, anh đã nghĩ ra một dự án tuyệt vời: ba cựu thành viên của ban nhạc "Kino" - Aleksandr Titov, Yury Kasparyan và Igor Tikhomirov  (Georgy Guryanov đã mất mấy năm trước) mùa thu năm nay lại lên sân khấu. Giọng ca được phục hồi của Viktor Tsoi lại sẽ vang lên trên sàn diễn. Đây rõ ràng sẽ trở thành một trong những sự kiện âm nhạc chính của năm đối với giới kinh doanh biểu diễn nghệ thuật nước Nga.

(Nguồn: http://vnca.cand.com.vn/)