Kể từ khi mới ra đời, nền nghệ thuật thứ bảy coi âm nhạc là người bạn đồng hành không thể tách rời. Việc sử dụng đoạn nhạc hay vào đúng thời điểm của phim cho phép gợi mở đến khán giả một không gian sống động hơn, một cảm giác chân thật hơn. Bởi âm nhạc cũng là ngôn ngữ, là nghệ thuật của xúc cảm, tuy không lời nhưng vô cùng biểu cảm.

Theo Le Monde, trong suốt kỷ nguyên phim câm, nhạc phim có vai trò thay thế cho lời thoại của nhân vật, hơn nữa là để che lấp tiếng động của máy móc trong phòng chiếu phim. Không có âm nhạc, bộ phim có nội dung dù hay đến đâu cũng trở nên trần trụi. The Artist là một đơn cử, tác phẩm thuộc thể loại phim câm, không lời thoại, không hiệu ứng âm thanh. Trong đó, nghệ thuật sử dụng đầy ngẫu hứng giữa hình ảnh và âm nhạc của đạo diễn Michel Hazanavicius đã đưa The Artist lên đỉnh cao Oscar. Và hạng mục Nhạc phim hay nhất đã thuộc về nhà soạn nhạc Ludovic Bource. Khoảnh khắc rất đắt trong phim là lúc đàn dây vang lên. Sự tăng dần, mở rộng của âm vực và âm lượng, giai điệu viết ở tốc độ chậm, kéo dài. Tác giả đã lột tả thành công nỗi buồn đến tuyệt vọng của nhân vật George Valentin (nhân vật ngôi sao điện ảnh giai đoạn phim câm đang phải đối mặt với sự ra đời, nở rộ của thể loại phim có tiếng cuối những năm 1920 của thế kỷ trước).

Tình yêu rụt rè, e ấp giữa Edward và Bella trong Twilight

Giữa kho tàng âm nhạc bao la ấy, điện ảnh luôn dành sự ưu ái cho những nhà soạn nhạc cổ điển. Bởi lẽ, từ Bach đến Puccini, từ Tchaikovsky đến Bizet, hơi thở và cảm hứng âm nhạc của họ, đã nuôi dưỡng và đồng hành với biết bao thế hệ đạo diễn. Và bởi lẽ, có rất nhiều sự đồng điệu giữa một bộ phim với một tác phẩm âm nhạc cổ điển: cấu trúc chặt chẽ với phần mở đầu, phần phát triển bao gồm những tình tiết gay cấn, căng thẳng, để rồi được gỡ nút thắt ở phần kết. Không phải ngẫu nhiên mà giai điệu lấp lánh, thần tiên trong tác phẩm Aquarium của nhà soạn nhạc Camille Saint-Saens (trường phái âm nhạc lãng mạn thế kỷ 19) được sử dụng như chủ đề âm nhạc mở màn cho liên hoan phim Cannes 2015. Dòng chảy của giai điệu ấy, một cách vô hình đã cuốn người xem vào Days of Heaven, một kiệt tác điện ảnh của đạo diễn Mỹ Terrence Malick.

Điều lý thú của nhạc cổ điển là giúp biểu đạt một cách chính xác cảm xúc và diễn biến tâm lý của nhân vật. Việc sử dụng âm nhạc hay, đúng thời điểm sẽ khiến cho không gian phim dày và sâu hơn. Cuộc gặp gỡ giữa hai thế giới nghệ thuật âm nhạc - điện ảnh là định mệnh. Có những nét nhạc cổ điển đã trở thành điểm nhận dạng phim trong lịch sử màn ảnh rộng. Như tình yêu rụt rè, e ấp giữa chàng Edward và nàng Bella trong Twilight. Claude Debussy (trường phái âm nhạc ấn tượng, thế kỷ 19) viết bản nhạc này dựa trên nguồn cảm hứng tác phẩm cùng tên Moonlight, của nhà thơ Paul Verlaine. Tiếng dương cầm rơi xuống nhẹ nhàng, chậm rãi. Bóng trăng vẫn còn ngại ngùng để rồi xuất hiện mỗi lúc một rõ hơn, cao hơn. Từ đây, nét nhạc đi xa thêm chút nữa, hợp âm và cường độ được mở rộng, chơi ở âm vực cao. Đó là lúc Edward vượt qua e ngại để bày tỏ tình cảm với người mình yêu. Moonlight của Debussy có khả năng phác họa nhiều cung bậc xúc cảm: một tình yêu vừa hé nở, một không gian bình lặng, lãng mạn hay một ký ức, nỗi buồn xa xăm. Tác phẩm của ông xuất hiện trong nhiều cảnh phim nổi tiếng như bộ phim hoạt hình Fantasia, phim Hành tinh khỉ...

Âm hưởng nhạc không lời đồng nghĩa với sự khơi gợi và suy ngẫm. Khi mà ngòi bút và hình ảnh bất lực trước ngôn ngữ, tất cả đều trở nên vô nghĩa, chỉ còn âm thanh là phương tiện duy nhất có thể đối thoại... Những nhà đạo diễn tài ba, ai cũng đều chọn cho riêng mình một tri kỷ. Mỗi bộ phim, một hồn nhạc.

(Nguồn: http://sggp.org.vn)