Dù có những tiêu chí bình chọn khác nhau, nhưng với một Giải thưởng do hội đồng thẩm định của ban tổ chức cùng với báo chí bình chọn như Giải Âm nhạc cống hiến, hay giải thưởng Bài hát yêu thích với sự bình chọn của khán giả, đều đã cho thấy dù có định hướng hay không đều phải phản ánh và lắng nghe nhiều hơn nhu cầu, thẩm mỹ nghe nhạc của công chúng của mỗi giai đoạn khác nhau.

Nhìn từ những đề cử

Vì là giải thưởng âm nhạc do báo chí bình chọn nên hàng năm Ban tổ chức Giải Âm nhạc cống hiến luôn làm một thao tác quan trọng là tham khảo ý kiến của các cơ quan báo đài về danh sách đề cử trước khi công bố chính thức. Việc làm này đã phản ánh được rất nhiều ý muốn tìm thấy tiếng nói chung giữa giải thưởng, nhà chuyên môn và khán giả. Đến hẹn lại lên, Giải Âm nhạc Cống hiến đã có một số đề cử tham khảo cho lần thứ 9 trao giải sắp tới đây. Như mọi năm, ở 3 hạng mục là Ca sĩ của năm, Bài hát của năm và Nghệ sĩ mới của năm vẫn luôn được quan tâm nhiều hơn cả.

Năm nay, đề cử Ca sĩ của năm gần như áp đảo tuyệt đối dành cho ca sĩ nữ. Trong đó, có nhiều cái tên đã hoạt động tích cực trong đời sống âm nhạc như: Cẩm Ly, Hồ Quỳnh Hương, Mỹ Tâm, Thanh Lam, Trần Thu Hà... Điểm thú vị là với đề cử Ca sĩ của năm, khán giả sẽ thấy, vai trò của một nghệ sĩ đã và đang được đề cao hơn rất nhiều. Không chỉ đánh giá ở khả năng chuyên môn, hay các sản phẩm âm nhạc hàng lâm, cao cấp, qua các đề cử Giải Âm nhạc cống hiến cho thấy, đây vẫn là giải thưởng biết “lắng nghe” đời sống thực tế của âm nhạc. Trong đó, Mỹ Tâm vẫn là ứng cử viên nổi trội với hàng loạt live show từ Bắc chí Nam, album mới, và thành công ở chiếc ghế giám khảo Thần tượng âm nhạc nhiều năm qua.

Bắt nhịp với sự lên ngôi của những gương mặt mới, Giải Âm nhạc cống hiến đã khá thận trọng khi đưa hạng mục này vào năm ngoái. Và Hương Tràm là cái tên thích hợp nhất trong thời điểm ra mắt hạng mục Nghệ sĩ mới của năm. Rõ ràng, chúng ta không thể phủ nhận vai trò của người trẻ trong tất cả các hoạt động văn hóa nghệ thuật, đặc biệt là âm nhạc dù ở giai đoạn này. Có chăng, thời điểm, cũng như tài năng của những nhân tố mới đó có đủ sức thuyết phục người nghe, các tiêu chí của một giải thưởng lại là vấn đề quan trọng khác, do đó, đến lần thứ 8 trao giải, Giải Âm nhạc cống hiến mới có hạng mục này sau thời gian dài theo dõi. Dù trước đó, hàng loạt các giải thưởng như: Làn sóng xanh, Zing Music Awrads... đều có những hạng mục tương tự như vậy.

Riêng với các gương mặt mới, không đâu khác, những show truyền hình thực tế hiện nay chính là kênh chính thức để họ có thể xuất hiện và bộc lộ tài năng của mình. Khá nhiều cái tên trong danh sách tham khảo nằm trong chương trình Giọng hát Việt như: Đinh Hương, Đức Hùng, Hoàng Tôn, Phương Mỹ Chi (Giọng hát Việt nhí), Cát Tường... và Nguyễn Đình Thanh Tâm (Sao Mai - Điểm hẹn)... Tuy chỉ ở danh sách tham khảo, nhưng qua đó phần nào phản ánh được ban tổ chức các giải thưởng đều xem xét đề cử ở nhiều yếu tố quan trọng khác nhau, trong đó không thể tách rời sự quan tâm của công chúng, ghi nhận của khán giả trong một quá trình theo dõi từ thí sinh một chương trình cho đến ca sĩ trẻ có hoạt động độc lập bên ngoài.

Ban tổ chức Giải Âm nhạc Cống hiến năm nay cũng cho biết thêm có 2 điểm mới đáng quan tâm để làm sao giải thưởng phản ánh đúng thực tế và có sự minh bạch rõ ràng hơn cho các hạng mục, chương trình, cá nhân được đề cử. Điểm mới của Cống hiến lần 9-2014 là hạng mục chương trình được tách làm 2: Chương trình của năm và Chuỗi chương trình của năm. Sự phát triển của các chương trình truyền hình ca nhạc và các chương trình dài hơi như Giai điệu trẻ, Luala Concert, RockStorm… làm hạng mục mới này có rất nhiều đại diện được nhắm vào đề cử chính thức. Điểm mới thứ hai là năm nay, có xuất hiện gương mặt nghệ sĩ không phải quốc tịch Việt Nam - nghệ sĩ Nguyên Lê. Tuy ở Pháp, nhưng cùng Tùng Dương, anh đã để lại dấu ấn cho đời sống nhạc Việt với thể loại world music, thể loại âm nhạc đã làm nên tên tuổi của anh trên thế giới.

Sôi nổi ở mảng ca khúc

Riêng với mảng ca khúc, trong năm qua, Giải thưởng Âm nhạc cống hiến hay Bài hát yêu thích đều đưa ra những bài hát có sự tồn tại thực sự trong đời sống âm nhạc trong năm qua, có khán giả yêu thích bình chọn với con số rõ ràng chứ không còn nằm trong ý muốn riêng của những người làm ra giải thưởng và chương trình. Chính sự tôn trọng sở thích, gu nghe nhạc của công chúng, và quá trình lao động sáng tạo của giới sáng tác, đặc biệt trong đó có sáng tác trẻ, mà trong năm qua, nhiều tác phẩm mới ra đời, không chỉ được khán giả trẻ yêu thích mà cũng được đánh giá cao về mặt chất lượng.

Được quan tâm đúng múc, không bị xếp vào những tác phẩm nhí nhố, dễ dãi, 2 năm qua, ca khúc Việt đã dần tìm thấy con đường riêng qua nhiều đề tài khác nhau, không chỉ có tình yêu như trước đây. Trong danh sách đề cử tham khảo ở hạng mục Bài hát của năm, Giải Âm nhạc cống hiến một lần nữa cho thấy sự tiệm cận, khách quan của mình khi nhìn vào thực tế đời sống âm nhạc khi công chúng thưởng thức vẫn luôn được đánh giá rất cao. Đương nhiên, không thể bỏ qua một khâu sàng lọc kĩ lưỡng trước khi đưa đến công chúng. Điểm qua những ứng cử viên cho Bài hát của năm có sáng tác về đời sống xã hội như Bác làm vườn và con chim sâu (sáng tác Đức Hùng, ca sĩ Trúc Nhân), hay một ca khúc trong phim đã có được thành công ngoài Điện ảnh như Chờ người nơi ấy (sáng tác Huy Tuấn - Hà Quang Minh, ca sĩ Uyên Linh), và hai tác phẩm được khán giả trẻ rất yêu mến như Vết mưa (sáng tác và biểu diễn Cát Tường), Hãy thứ tha cho em (sáng tác Dương Khắc Linh, ca sĩ Hồ Ngọc Hà)...

Tương tự như vậy, ở Bài hát yêu thích trong những số đầu tiên của năm 2014, những bài hát mới của các nhạc sĩ trẻ kiêm ca sĩ cũng nhanh chóng lên ngôi. Và không ai khác, cái tên Sơn Tùng M-TP đã chiếm được nhiều tình cảm của người nghe trong nhiều tuần liền của Bài hát yêu thích. Em của ngày hôm qua, một sáng tác được viết và thể hiện bởi chính Sơn Tùng M-TP đã thực sự khuấy động không chỉ sân khấu BHYT tháng 2 mà còn tạo ra một cơn sốt bình chọn và nhắn tin chọn của khán giả. Ngay sau khi được công diễn, ca khúc này đã tăng tiến số lượng bình chọn một cách ngọa mục và trở thành đối thủ nặng kí của giải thưởng Bài hát yêu thích tháng 2/2014. Tại liveshow tháng 10 của BHYT 2012, Sơn Tùng cũng đã dành được giải thưởng Bài hát yêu thích của tháng với ca khúc Cơn mưa ngang qua.

Tuy nhiên, ở mức độ cân bằng cần phải có, tạo thêm tính định hướng thẩm mỹ cho người nghe, Bài hát yêu thích luôn cố gắng mỗi tháng giới thiệu những tác phẩm thành công trước đây nhưng được hòa âm phối khí mới, hiện đại hơn, đúng tinh thần nghe nhạc của khán giả hôm nay hơn và nó đã thành công. Đây chính là sự “lắng nghe” tích cực để làm sao, ca khúc Việt không chỉ có những hoài niệm về một thời đã qua, tiếc nuối mà luôn có sự kế thừa tiếp nối theo từng giai đoạn với những đặc trưng âm nhạc rất khác nhau.

(Nguồn: Tạp chí Âm nhạc Việt Nam số 34)