Nhạc Trần Lê Quỳnh là một cuốn phim chậm buồn, một chuyện riêng tư. Riêng tư đến độ mà bạn có thể thấy ngày hôm qua của chính mình. Cũng theo lẽ riêng tư ấy, ta bắt gặp một cô bé trong cuộc trưởng thành đầy sang chấn bằng giai điệu và ca từ của “Màu Trắng”.

”Để cho màu trắng/ Như giấc mơ dịu dàng sẽ ở lại trong tim”

Với “Màu trắng”, Trần Lê Quỳnh đã kể một câu chuyện bằng chất liệu âm nhạc, thứ âm nhạc dung dị mà thấu cảm. Nhạc sỹ bấm máy cho cuộn phim của mình bằng chiêm nghiệm của trái tim trưởng thành đầy thương yêu:

Tình yêu như chuyện cổ tích,

Cha đã lâu lắm không xem

Tình yêu như người bạn cũ,

Mẹ đã lâu lắm không gặp.

Một ô cửa trắng

Một cô bé giấu những giọt lệ

Giữa những vì sao rơi ngoài song

Trong một đêm lấp lánh ánh trăng

Mở đầu là cặp so sánh giản dị mà xúc cảm.

Phép so sánh thứ nhất: Tình yêu như chuyện cổ tích. Vì sao lại so sánh tình yêu với cổ tích? Phải chăng vì cổ tích là thế giới kỳ diệu của trẻ con và tình yêu là màu nhiệm giữa hai người lớn. Sự màu nhiệm đưa họ về cùng nhau, thành cha, thành mẹ. Nhưng trong câu chuyện cổ tích ấy cha đã lâu lắm không xem nghĩa là sự nhiệm màu đã hết.

Phép so sánh thứ hai đời thường hơn :Tình yêu như người bạn nhưng lại là người “bạn cũ” lâu không gặp, dẫu tiếc nhớ cũng đã xa xôi. Ta ngờ ngợ hiểu rằng tình yêu giữa “cha” và “mẹ” đã không như xưa. Giai điệu của bài hát cũng hé mở về sự phai lạt ấy, ta thấy rằng khi phổ nhạc dấu phẩy trên mặt chữ được chuyển hóa thành một khoảng lặng vô thanh chóng vánh mà ngưng đọng, khoảng lặng vừa đủ để hiểu những sang chấn của một “cô bé”.

Trần Lê Quỳnh tiếp tục lồng vào câu chuyện âm nhạc của mình những thấu cảm từ tâm để gợi nhắc thương yêu.

Đằng sau từng lời hờ hững

Là tháng năm sắp qua rồi

Đằng sau nụ cười hạnh phúc

Là tiếng khóc lúc không người

Có lẽ, Tình yêu của “cha”, “mẹ” không còn màu nhiệm nữa vì sự hờ hững. “Từng lời hờ hững” không chỉ là thái độ mà còn là cách sống hững hờ, thiếu ân cần giữa hai con người từng có tình yêu. Với ý tứ cô đọng, Trần Lê Quỳnh đã khiến ta bừng ngộ rằng chính sự phai lạt trong tình yêu đã đưa đến những nỗi buồn lẫn khuất, kìm nén: Đằng sau nụ cười hạnh phúc, là tiếng khóc lúc không người. Qua ý nhạc, Quỳnh đã gởi đến ta bức thông điệp về sự vun vén yêu thương trước thời gian vô tình miên viễn.

Câu chuyện riêng về mái nhà không còn yên ấm của của “cô bé” được gợi mở trong không gian âm nhạc ngợp sắc trắng: “ô cửa trắng”, “đêm trắng”.

Sao lại là “đêm trắng”? Ta thường quen với cụm từ “trắng đêm” để diễn tả sự thao thức, không yên. Phải chăng đây là một phép đảo ngữ? Dùng “đêm trắng” sẽ tạo độ sâu mỹ cảm hơn là “ trắng đêm”. Nếu dùng từ “ trắng đêm” để diễn tả sự thao thức, không yên của một bé gái thì quả thật quá già dặn so với tuổi của em. Từ “đêm trắng” gợi nhiều tinh khiết và ngây thơ, dù sự tinh khiết và ngây thơ ấy có nhuốm buồn: Một đêm trắng như những nỗi buồn trong đêm mùa đông.

Trần Lê Quỳnh luôn có lối so sánh vô cùng tinh tế. Anh so sánh “đêm trắng”_ trường màu sắc mà lại là gam lạnh với “ nỗi buồn” đêm đông_ trường cảm xúc. Từ “ đêm trắng” cô đọng được diễn ngôn thành “nỗi buồn trong đêm mùa đông”, thế nên dẫu không hình dung được gam màu trắng siêu thực của đêm thì ta cũng cảm nhận sâu sắc nỗi buồn của cô bé trong một đêm mùa đông.

Quỳnh với trái tim yêu thương không muốn “cô bé” còn tuổi ngây thơ phải trải qua một nỗi buồn quá người lớn, nỗi buồn về ngôi nhà sắp không còn là mái ấm. Anh chuyển hóa nỗi buồn của cô bé thành một giấc mơ êm đẹp với những ca từ êm dịu. Nhạc sỹ như đang vỗ về:

Đêm trắng như những nỗi buồn trong đêm mùa đông.

Hay màu hoa lúc xuân sang thức dậy.

Có thể ở hiện thực ta không cách nào để phù phép “đêm trắng” buồn thành điềm tươi vui. Nhưng với người nghệ sỹ, với âm nhạc nói chung và nghệ thuật nói riêng, có thể có một xếp đặt khác. Trần Lê Quỳnh đã chọn một xếp đặt nhiệm màu cho câu chuyện âm nhạc của mình. Sự xếp đặt bằng giấc mơ của con trẻ hệt như câu chuyện cổ được kể bằng giai điệu. “Màu trắng” mang thiên hướng hóa giải nỗi buồn của truyện cổ Andersen. Tôi liên tưởng đến giấc mơ ấm áp của Cô bé bán diêm giữa mùa đông lạnh lẽo.

Nhạc Trần Lê Quỳnh thực sự ngưng giọt nơi thành trái tim người nghe theo một cách rất riêng tư. Buồn đấy nhưng lại là nỗi buồn không ngột ngạt, chỉ man mác, khắc khoải.

Rồi giấc ngủ đến, cô bé mơ mình là én bay trong sương mờ

Băng qua đại dương

Bay đến những thiên hà xa lắm

Người lớn chúng ta trong hành trình trưởng thành đầy sang chấn của chính mình đã tiêu biến đi phần trái tim nhạy cảm với cổ tích. Quỳnh đã gợi nhắc chúng ta rằng chính khoảng thời gian còn tin vào màu nhiệm ấy là đoạn đời vô ưu, tươi đẹp nhất. Vậy thì những người làm cha làm mẹ thực sự muốn đánh cắp khoảng đời vô ưu của con mình sao?

Dụng ý cuối cùng của Quỳnh là đánh thức thiên năng làm cha, mẹ ở người lớn. Anh muốn nhắn gửi rằng với một đứa trẻ “màu trắng” không nên là màu của màn đêm thao thức hay là những giấc mộng mị trăn trở, mà phải là màu tinh khôi của “giấc mơ dịu dàng sẽ ở lại trong tim”. Hình ảnh về “mái nhà”, “đàn chim én”, “mùa xuân” là những hình ảnh của điềm vui, sự chuyển mùa từ đông sang xuân, từ lạnh lẽo sang ấm áp.

Để cho màu trắng

Như giấc mơ dịu dàng sẽ ở lại trong tim

Và trên mái nhà

Đàn chim én về cùng mùa xuân.

“Màu trắng” là ca khúc về trẻ con viết cho người lớn. Trần Lê Quỳnh đã vừa an ủi tâm hồn trẻ nhỏ vừa thức cảm tình thương của người cha, người mẹ bằng cách rất ý nhị_ cách của âm nhạc.

Nguồn: http://www.youtube.com

(Nguồn: http://www.giaidieuxanh.vn)