Phát biểu của nhạc sĩ Doãn Nho tại Đại hội X Hội Nhạc sĩ Việt Nam
Có lẽ do duyên trời đã định nên tôi đã gắn bó với lực lượng vũ trang và hoạt động âm nhạc từ rất sớm.
Năm 1950 tôi nhập ngũ vào học trường sĩ quan lục quân khóa 6. Ở đây tôi đã được gặp hai nhạc sĩ gạo cội đeo quân hàm Trung úy là Nguyễn Xuân Khoát và Đỗ Nhuận. Nhân dịp được chính trị viên đại đội giao nhiệm vụ cho tôi (lúc đó tôi là quản ca đại đội) viết một ca khúc cổ vũ phong trào tăng gia sản xuất mà nhà trường mới phát động. Viết xong tôi tới gặp và hát cho hai bác nhạc sĩ nghe. Các bác nhận xét “nghe Tây quá!”. Sau đó tôi viết bài “Bà mẹ nuôi”, ca ngợi các mẹ ở địa phương đã đun nước sôi để nguội rồi đem ra thao trường cho các con uống. Một lần nữa lại đến hát cho các bác nhạc sĩ nghe. Lần này các bác nhận xét “nghe Tầu quá!”. Các bác khuyên phải lấy chất liệu từ dân ca. Tôi đã nghe theo và nhờ vậy mới có một số ca khúc còn sống được đến hôm nay. Như vậy, theo cách nói sau này là tác phẩm phải có tính dân tộc mới tồn tại được lâu bền hơn.
Những năm 60 – 70 thế kỷ trước, tôi được quân đội cho đi học sáng tác tại Liên Xô tại Nhạc viện Kiev mang tên Tchaikovsky. Nhờ đó mới có thể viết giao hưởng, nhạc kịch và vũ kịch. Cho đến giờ, tôi thấy rõ: tính dân tộc, tính hiện đại luôn gắn kết với nhau. Đặc biệt ở nhiệm kỳ thứ X này của Hội ta, tôi thấy nên khẳng định phải ráng sức để có tính bác học. Tính bác học thể hiện rõ nhất trong khí nhạc mà đỉnh cao là giao hưởng. Muốn vậy phải có lý thuyết âm nhạc Việt Nam để giúp cho sáng tạo nên một ngôn ngữ trọn vẹn, đồng nhất chiều ngang giai điệu với chiều dọc chồng âm; tránh tình trạng khi giai điệu là ngũ cung nhưng lại đi cùng các hợp âm theo lối tiến hành ngôn ngữ âm nhạc thuần chất phương Tây.
Cuối cùng, với tinh thần là một Hội đã được phong Danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang, chúng ta hãy coi nhau là những đồng đội, những chiến sĩ – nhạc sĩ luôn gắn bó keo sơn, tận tình góp ý cho nhau trong sáng tạo để cùng tiến lên, tôi tin chắc chúng ta sẽ có nhiều tác phẩm thành công!
Xin kính chúc lãnh đạo, quý vị đại biểu, các đồng chí và các bạn dồi dào sức khỏe và có nhiều thành công mới!