Những bài ca thu của Đặng Thế Phong

24/05/2019

Trong ấn bản Con thuyền không bến do nhà xuất bản Tinh Hoa phát hành năm 1964 tại Sài Gòn có lược ghi tiểu sử nhạc sĩ Đặng Thế Phong như sau: Đặng Thế Phong sinh năm 1918 là con thứ nam của cụ Đặng Hiển Thể làm thông phán Sở Trước bạ thành phố Nam Định, ông có  lên Hà Nội học trường Cao đẳng Mỹ thuật Hà Nội. Mùa xuân năm 1941 ông đi Nam Vang mở lớp dạy nhạc…

Trong ba nhạc phẩm của Đặng Thế Phong (Đêm thu, Con thuyền không bến, Giọt mưa thu) cũng là ba trong số những bài nhạc tình đầu tiên của nền Tân nhạc Việt Nam ta đều thấy mùa thu hiện về một cách bàng bạc lung linh gợi cảm. Bài Đêm thu được soạn theo âm hưởng phương Tây điệu valse chậm nhịp nhàng diễn tả lòng người trước cảnh đêm thu:

Vườn khuya trăng rãi hoa đứng im như mắt buồn
Lòng ta xao xuyến lắng nghe lời hoa
Cánh hoa vương buồn trong gió
Áng hương yêu nhẹ nhàng say gió lay

Một nét nhạc mineur rất đẹp. Ca khúc có hai phần, một phần theo âm hưởng mineur của Tây Phương, một phần nghiêng hẳn về ngũ cung Việt Nam (Re, Mi, Sol, La, Si):

Đêm lắng buồn tiếng thu như thì thầm
Trong hàng cây trầm mơ
Làn gió lướt tới cuốn đưa hồn ta phiêu diêu
Theo mây trắng trôi lờ lững…

Nếu bài Đêm thu là tác giả đứng trong khu vườn nhỏ đầy ánh trăng, hương hoa với những nỗi niềm thì bài Con thuyền không bến nhạc sĩ đã dắt ta ra một cảnh thu mênh mông sông nước:

Đêm nay thu sang cùng heo may
Đêm nay sương lam mờ chân mây
Thuyền ai lờ lững trôi xuôi dòng
Như nhớ thương ai trùng tơ lòng…

Dường như Đặng Thế Phong đã nói lên tâm trạng thanh niên thời bấy giờ họ sống dưới chế độ thực dân cai trị, họ bơ vơ lạc lõng như những con thuyền không bến.

Từ khu vườn nhỏ ra tới sông dài, bây giờ Đặng Thế Phong còn muốn đi xa hơn nữa đi tời cuối cuộc đời của mình qua một ca khúc mà mới đầu tác giả định đặt tựa là Vạn cổ sầu, sau đó sửa lại là Giọt mưa thu:

Ngoài hiên giọt mưa thu thánh thót rơi
Trời lắng u sầu mây hắt hiu ngừng trôi
Nghe gió thoảng mơ hồ
Trong mưa thu ai khóc ai than hờ

Mùa thu mưa giăng mù lê thê, trời mây sầu ảm đạm với tiếng chim non chiêm chiếp kêu nghe buồn bã và đôi vợ chồng Ngâu sẽ mãi mãi khóc vì thu.

Vài con chim non
 chiêm chiếp kêu trên cành
 như nhủ trời xanh
…Ai nức nở thương đời châu buông mau
Dương thế bao la sầu.

Theo nhạc sĩ Phạm Duy những bản nhạc tình mùa thu sau đó đều có sự ảnh hưởng ít nhiều ba bài nhạc thu của Đặng Thế Phong trước đó. Rất tiếc thương cho một nhạc sĩ tài hoa yểu mệnh trong lúc sự nghiệp âm nhạc đang thời kì hưng phấn nhất. Ông qua đời chỉ mới tuổi xuân hai mươi bốn (năm 1942) trên căn gác nhỏ ở phố Hàng Đồng - Hà Nội vì bịnh lao.

(Dựa theo tư liệu Phạm Duy)

Tin liên quan

23/02/2021
Ca ngợi Hồ Chủ tịch là một trong những bài hát hay nhất về lãnh tụ Hồ Chí Minh của cố nhạc sĩ Văn Cao, cây đại thụ của nền âm nhạc Việt Nam. Giai điệu ca khúc hào sảng, sang trọng toát lên thần thái vĩ đại của lãnh ...
23/02/2021
“Việc ra mắt tác phẩm “Nhà viết kịch Nguyễn Trung Phong, Tác phẩm-tác giả” chính là dịp chúng ta Trả lại tên cho Ông. Bởi cho đến nay vẫn nhiều người vẫn không biết nhà soạn kịch Nguyễn Trung Phong chính là tác giả của giai điệu nổi tiếng Giận ...
23/02/2021
Ca khúc Hành khúc Tổng cục Chính trị được nhạc sĩ Đức Trịnh viết vào năm 2014, đúng dịp kỉ niệm 70 năm ngày truyền thống Tổng cục Chính trị (TCCT). Ca khúc này đã được chọn làm ca khúc chính thức của TCCT và được biểu diễn trong Lễ kỉ niệm ...
21/02/2021
Hai ca khúc “Đại thi hào Nguyễn Du” và "Phiêu bồng trần gian" mở đầu và kết lại bộ phim được đầu tư 15 tỷ đồng, nhân dịp kỷ niệm 255 năm ngày sinh, 200 năm ngày mất của vị danh nhân văn hóa này.