Vượt qua những thăng trầm của lịch sử và biến cố của thời đại, mối quan hệ láng giềng tốt đẹp, tình hữu nghị truyền thống Việt Nam – Campuchia ngày càng trở nên gắn bó, bền chặt, được các thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước không ngừng vun đắp, trở thành tài sản chung quý báu của cả hai dân tộc.

Nhân dịp kỷ niệm 40 năm Ngày chiến thắng chế độ diệt chủng Pon Pot (7/1/1979 – 7/1/2019), kỷ niệm 30 năm Ngày hoàn thành vẻ vang nghĩa vụ quốc tế (30/8/1989 – 30/8/2019), Đoàn đại biểu văn nghệ sĩ, cựu quân tình nguyện, cựu chuyên gia và doanh nghiệp Việt Nam đã có chuyến đi thực tế tại Campuchia từ ngày 1 đến 7/4. Chuyến đi do Hội Nhạc sĩ Việt Nam và Hội Hữu nghị Việt Nam - Campuchia phối hợp tổ chức.

Khởi hành lúc 5 giờ sáng ngày 1/4, 10 giờ đoàn đã tới Lộc Ninh. Buổi tiếp đón của UBND tỉnh Bình Phước, huyện Lộc Ninh như một cái ôm hôn chào tạm biệt thắm thiết. Hội Hữu nghị Việt Nam – Campuchia của tỉnh, huyện Lộc Ninh đã hướng dẫn đoàn đi thăm lại con đường người sĩ quan trẻ tuổi Hun Sen đã rời bỏ hàng ngũ Polpot, tiến vào Việt Nam để tìm đường cứu nước năm xưa. Chính các bạn Bình Phước đã thổi bùng những cảm xúc đầu tiên, thôi thúc chúng tôi trên hành trình “Bài Ca Hữu Nghị Việt Nam – Campuchia”.

7 ngày, hơn 1000km, qua 14 tỉnh thành của đất nước Campuchia anh em, Đoàn đã cảm nhận được sự thay đổi lớn lao của mảnh đất này sau 40 năm chiến thắng chế độ diệt chủng Polpot... Nhìn những công trình mới mọc lên, những gương mặt đầy tự tin của người dân, mọi người đều tin rằng đất nước này đang thực sự cất cánh.

Tại Xiêm Riệp, đoàn đã có buổi giao lưu với các Tướng Lĩnh thuộc Quân khu 4 Quân đội Hoàng Gia Campuchia và một số doanh nghiệp Việt Nam đang hoạt động tại đây. Bài ca Việt Nam - Campuchia tay cầm tay samaki rộn ràng sôi nổi, điệu múa Lăm thôn uyển chuyển dịu dàng cứ xoay vòng xoay vòng không muốn dứt… Đoàn cũng đã tới thăm và tặng quà cho các cháu người Khmer gốc Việt sinh sống tại Biển Hồ. Anh chị em trong Đoàn đã có dịp tận mắt chứng kiến những công trình kiến trúc, đền đài, phản ánh một thời rực rỡ của nền văn minh Khmer xa xưa. 

Tại Battambang, mảnh đất còn ghi sâu dấu ấn của một thời chiến tranh khốc liệt. Tổng Lãnh sự Lê Tuấn Khanh đã thân mật tiếp đón Đoàn. Trong buổi giao lưu với đoàn trên sân của toà nhà Lãnh sự quán, linh hồn những người lính tình nguyện Việt Nam hy sinh tại mặt trận này năm nào như bảng lảng hiện lên khi nhà thơ Phạm Sỹ Sáu đọc bài thơ: “Điểm danh đồng đội” đầy xúc động. Vòng hoa đặt tại tượng đài Hữu nghị Việt Nam – Campuchia là lời tạm biệt Battambang. 

Trao đổi với Tổng lãnh sự Battambang Lê Tuấn Khanh

Ngày thứ 6 và 7 của hành trình, Tại Thủ đô Phnôm Pênh, Đoàn đã có một loạt hoạt động quan trọng. Đầu tiên là tới thăm Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia. Đại sứ Vũ Quang Minh đã tiếp Đoàn. Phát biểu ý kiến trước Đại sứ Vũ Quang Minh cùng tập thể cán bộ, nhân viên ngoại giao và các thành viên đoàn công tác, PGS-TS-Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Trưởng đoàn cho biết, Việt Nam và Campuchia là hai nước láng giềng đã từng giúp đỡ nhau trong chiến tranh, đem lại hòa bình, tự do cho nhân dân mỗi nước. Trước đây, các văn nghệ sĩ đã có một số tác phẩm ca ngợi tình hữu nghị Việt Nam - Campuchia. Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay, có ít sáng tác mới về quan hệ hữu nghị giữa hai đất nước.

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân tặng quà cho Hội Hữu nghị Khmer - Việt Nam

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân khẳng định, chuyến đi thực tế tại Campuchia mang chủ đề “Bài ca hữu nghị Việt Nam - Campuchia” lần này là dịp để các văn nghệ sĩ Việt Nam có cảm xúc và động lực, tiếp tục sáng tác những bản nhạc, bài thơ và tác phẩm văn học mới, góp phần tuyên truyền về tình đoàn kết, hữu nghị giữa hai đất nước ngày càng bền chặt, làm cho thế hệ trẻ hiểu được quan hệ truyền thống tốt đẹp của hai quốc gia mà nhân dân hai nước đã kề vai sát cánh giúp nhau trong cuộc chiến đấu chống kẻ thù chung, đặc biệt là Việt Nam từng giúp Campuchia thoát khỏi chế độ diệt chủng Pon Pot.

Phát biểu ý kiến tại buổi giao lưu với các thành viên trong Đoàn đại biểu văn nghệ sĩ, cựu quân tình nguyện, cựu chuyên gia và doanh nghiệp Việt Nam, Đại sứ nước ta tại Campuchia Vũ Quang Minh nhấn mạnh, chuyến đi thực tế của Đoàn được tổ chức trong thời điểm quan hệ giữa Việt Nam và Campuchia đang diễn biết hết sức tốt đẹp, là điều kiện thuận lợi giúp cho đội ngũ văn nghệ sĩ có thêm cảm xúc mới trong sáng tác. Nhân dịp này, Đại sứ cũng thông tin về một số tình hình nổi bật cũng như thành tựu to lớn của nước bạn Campuchia dưới sự lãnh đạo của Đảng Nhân Dân Campuchia cầm quyền.

Đại sứ Vũ Quang Minh cũng đã trân trọng trao cho nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân bản nhạc “Cám ơn đường Hồ Chí Minh” do Quốc Vương Norodom Sihanouk viết khi trở về Tổ quốc trên đường Hồ Chí Minh. Sau khi đọc nhanh bản nhạc, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân đã xúc động phát biểu: “Đây là một bản được viết rất chuyên nghiệp, với phần đệm piano và được dịch cả ra tiếng Việt, là một tài liệu rất quý. Chúng tôi mong muốn có dịp được biểu diễn trên đất nước Campuchia tác phẩm này cùng các tác phẩm mới khác của các nhạc sĩ Việt Nam viết về tình hữu nghị Việt Nam - Campuchia”.

Tại Phnôm Pênh Đoàn cũng đã được Ngài Thong Thav Rin Đại tướng Quân đội Hoàng Gia Campuchia tiếp đón hết sức thân tình, dành cho tình hữu nghị Việt Nam - Campuchia những lời cảm động. Ông là một nhân chứng về tội ác của Polpot vì cha mẹ ông đã bị chế độ Polpot hành hình khi ông mới 7 tuổi. Đoàn cũng đã đi thăm và tặng quà cho một số bệnh nhân tại bệnh viện Chợ Rẫy - Phnompenh. Dâng hoa đài Hữu nghị Việt Nam - Campuchia, tham quan đài Thắng – Thắng và gia đình doanh nhân Việt kiều Trần Văn Thắng.

Viếng đài Hữu nghị Việt Nam - Campuchia tại Battambang

Trong khuôn khổ chuyến đi, đoàn 10 nhạc sĩ do nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân làm trưởng đoàn, nhạc sĩ Trần Long Ẩn - Phó trưởng đoàn đã có buổi thăm và trao đổi nghiệp vụ với một số nhạc sĩ tiêu biểu của Campuchia đã từng sang Việt Nam dự các Liên hoan Âm nhạc mới Á - Âu trong hai kỳ vừa qua.

Thăm và làm việc với các nhạc sĩ Campuchia

Ngày cuối cùng của hành trình, trên đường trở về Tổ quốc, Đoàn đã tới viếng 24 liệt sỹ thanh niên xung phong TP. Hồ Chí Minh đã hy sinh ngày 22/7/1978 tại tỉnh Svayrieng.

Đoàn viếng 24 Liệt sĩ thanh niên xung phong TP.HCM hy sinh ngày 27/7/1978 tại tỉnh Svayrieng

14 giờ ngày 7/4/2019, Đoàn đã về tới của khẩu Mộc Bài. Hành trình “Bài ca hữu nghị Việt Nam – Campuchia” đã kết thúc, lời cuối tôi muốn dành cho anh, nhà báo, tiến sĩ Lê Hồng Liêm, nguyên Phó Ban Kiểm tra Trung ương, Phó Chủ tịch Trung ương Hội Hữu nghị Việt Nam - Campuchia, nhưng bỏ qua những chức vụ, và cả cái tên đầy đủ, tôi chỉ muốn gọi anh là anh Sáu... Trưởng đoàn Sáu Liêm nhẹ nhàng đấy, quan tâm đấy, thương đấy... nhưng cũng đừng có đùa nha... Tôi cũng đã kịp nhớ hàng tá chuyện vui của phó đoàn nhạc sĩ Trần Long Ẩn, anh ấy lấy đâu ra mà giàu năng lượng thế không biết, “chiếm đài” liên tục, và những câu chuyện của anh làm mọi người ngả nghiêng cười, quên cả mệt mỏi, quên cả đường xa.

Chắc chắn tôi cũng khó mà quên được những gương mặt thân thiết của các anh chị trong đoàn công tác... Xin tạm biệt, hẹn gặp lại...

Danh sách 10 nhạc sĩ tham gia chuyến đi:

1. Đỗ Hồng Quân - Trưởng đoàn
2. Trần Long Ẩn - Phó trưởng đoàn
3. Lân Cường
4. Thế Hiển
5. Hoàng Mạnh Toàn
6. Khánh Vinh
7.Võ Công Anh
8. Nguyễn Hoà Bình
9. Nguyễn Văn Hiên
10.Trần Tấn Ngô

Danh sách đoàn

Thăm Hoàng Cung Campuchia