Richard Strauss viết ca khúc đầu tay khi còn là cậu bé mới lên 6 tuổi và viết ca khúc cuối cùng khi ông ở tuổi 84. Trong suốt quãng thời gian sống và làm việc, Richard Strauss đã tạo dựng sự nghiệp vô cùng thành công với vai trò của một nhà soạn nhạc giao hưởng, viết ca khúc và opera, người hòa âm và là một chỉ huy. Song đó là sự gắn kết chặt chẽ giữa âm nhạc và thơ, đặc biệt là với âm thanh của giọng nữ cao (soprano). Tác phẩm Four Last songs (Bốn ca khúc cuối cùng) trong sáng thanh bình đến tuyệt vời ấy được viết trước khi ông qua đời một năm chính là tấm văn bia để đời của tác giả.

Năm 1948, Strauss cảm thấy mình xuống sức. Tuy nhiên ông vẫn chưa sẵn sàng hạ bút viết. Khả năng sáng tạo của ông vẫn tiếp tục được sản sinh khi bắt gặp bài thơ “Im Abendrot” (Hoàng hôn) của nhà thơ Josef von Eichendorff và ông lên kế hoạch chuyển lời thơ này thành ca khúc viết cho dàn nhạc. Đây chính là ca khúc cuối cùng trong chùm ca khúc nổi tiếng được biết đến với tên gọi “Four Last songs”; và các ca khúc “Spring” (Mùa xuân), “September” (Tháng Chín) và “Going To Sleep” (Nghỉ ngơi) lần lượt được ra đời trong vòng 5 tháng.

1. MÙA XUÂN

Trong bóng đêm hầm mộ,
Tôi mơ về Mùa Xuân,
Về cây xanh, chim hót
Và bầu trời trong ngần.

Rồi Mùa Xuân chợt đến,
Lộng lẫy khắp núi đồi.
Như một điều kỳ diệu,
Lấp lánh trước mắt tôi.

Như nhận ra bạn cũ,
Mùa Xuân giang hai tay
Đón chào tôi âu yếm,
Bằng tình yêu ngất ngây.

Trong bóng đen hầm mộ,
Tôi chờ, chờ rất lâu.
Chờ được nghe chim hót
Và trời xanh trên đầu.

Và kia, mùa xuân đến.
Rực rỡ khắp núi đồi.
Kỳ diệu và ấm áp,
giang hai tay chờ tôi.

Mùa Xuân đang vẫy gọi
Bằng nụ hôn mê say.
Khiến người tôi run rẩy
Trong niềm vui ngất ngây.

2. THÁNG CHÍN

Khu vườn buồn, mưa lạnh
Thấm vào hoa, sương mù.
Mùa Hè đang lặng lẽ
Chờ chuyển sang Mùa Thu.

Từ cây keo đơn độc,
Lá vàng rơi, vô tình,
Mùa Hè vẫn mơ tiếp
Giấc mơ chết của mình.

Mùa Hè, trong giây lát
Nấn ná bên khóm hồng,
Rồi chầm chậm nhắm mắt,
Chờ khóm hoa cảm thông.

Khu vườn buồn, mưa lạnh
Thấm vào hoa, sương mù.
Khẽ rùng mình, lặng lẽ
Mùa Hè chờ Mùa Thu.

Từ cây keo đơn độc,
Lá vàng rơi, vô tình,
Mùa hè đang mơ tiếp
Giấc mơ chết của mình.

Mùa Hè, trong giây lát
Nấn ná bên khóm hồng,
Rồi chầm chậm nhắm mắt,
Dẫu chưa được cảm thông.

3. NGHỈ NGƠI

Sau một ngày mệt mỏi,
Tôi lên giường, nằm mơ,
Như đứa trẻ ngái ngủ,
Về những chấm sao mờ.

Quên hết mọi công viêc,
Quên hết mọi buồn phiền.
Cái duy nhất tôi muốn
Là nghỉ ngơi, bình yên.

Để tâm hồn mệt mỏi
Được cất cánh bay cao
Đến xứ sở kỳ diệu
Của đêm và trời sao.

Vâng, sau bao mệt mỏi,
Muốn lên giường, nằm mơ,
Như đứa trẻ ngái ngủ,
Về những chấm sao mờ.

Vứt bỏ hết công việc.
Vứt bỏ hết buồn phiền.
Để tất cả chìm đắm
Trong giấc ngủ bình yên.

Và trong giấc ngủ ấy
Tâm hồn tôi bay cao,
Đến xứ sở kỳ diệu
Của Đêm và trời sao.

4. HOÀNG HÔN

Qua niềm vui, nỗi khổ,
Ta đi, tay trong tay.
Giờ là lúc được nghỉ
Ở xứ bình yên này.

Hoàng hôn đang lụi tắt.
Thung lũng bốn xung quanh.
Đôi chim én ngái ngủ
Bay lượn giữa trời xanh.

Sắp đến giờ đi ngủ.
Em yêu, lại gần đây.
Cố để không bị lạc
Giữa chốn cô đơn này.

Đêm thật sâu, yên tĩnh.
Sau mệt mỏi, ưu phiền.
Ta nghỉ, hay ta chết
Ở nơi này bình yên?