"Nhắc đến Antonin Dvorak và biệt tài sử dụng các giai điệu dân gian trong thể loại giao hưởng, người ta thường nghĩ ngay tới bản Giao hưởng số 9 (1893) với tên gọi Từ thế giới mới. Đây là bản giao hưởng cuối cùng và cũng là bản giao hưởng nổi tiếng nhất của Dvorak.

Thế nhưng theo rất nhiều người, bản Giao hưởng số 8 (giọng Sol trưởng, Op. 88) mới là bản giao hưởng hay nhất của Dvorak. Vì họ đã quá quen thuộc với bản số 9 hay vì bản số 8 thật sự tuyệt vời hơn?

Đừng để câu hỏi này ảnh hưởng đến cảm nhận của riêng bạn! Bởi nhiều nhận xét và luận cứ (kể cả của người uy tín) chỉ đơn thuần lặp lại và củng cố cho những quan điểm sẵn có. Và trong việc thưởng thức âm nhạc, ý kiến của người khác chỉ nên để tham khảo mà thôi.

Nếu buộc phải chọn một trong hai bản, là một người thích vui vẻ, tôi sẽ chọn ngay Giao hưởng số 8. Và chương thứ ba (Allegretto grazioso – Molto vivace) luôn là khúc nhạc phù hợp để khởi đầu cho một ngày mới với nhiều điều thú vị. Phần lớn chương nhạc là một vũ khúc được giữ ở nhịp 3/8. Gần về cuối, nhịp chuyển sang 2/4 và âm nhạc kết thúc bằng một tiếng thầm thì hứa hẹn.

Giao hưởng số 8 là một trong những tác phẩm tâm đắc nhất của Dvorak và lấy nhiều cảm hứng từ âm nhạc dân gian Bohemia mà ông yêu thích. Giao hưởng này được biểu diễn và thu âm khá thường xuyên, tuy không thể nhiều bằng Giao hưởng số 9.

Nếu như Giao hưởng số 9 là giao hưởng của nỗi nhớ quê hương Bohemia khắc khoải và của suy tư về số phận những dân tộc da mầu ở thế giới mới (Dvorak viết Giao hưởng số 9 trong thời gian làm việc ở Hoa Kỳ) thì Giao hưởng số 8 lại thể hiện một niềm hân hoan trong lành thuần khiết.

Dvorak soạn Giao hưởng số 8 chỉ trong vòng hai tháng rưỡi (từ ngày 26 tháng 8 đến ngày 8 tháng 11 năm 1899) ở Vysoka, Bohemia. Tổng phổ được ông đề tặng: “Tặng Viện hàn lâm Bohemia của Hoàng đế Franz Joseph vì sự khuyến khích Nghệ thuật và Văn chương, để bày tỏ lòng biết ơn vì đã chọn tôi.”

Tác giả cũng là người chỉ huy dàn nhạc trong lần đầu công diễn tác phẩm ở Prague vào ngày 2 tháng 2 năm 1890. Tuy nhiên đôi khi người ta gọi Giao hưởng số 8 là Giao hưởng Anh. Bởi vì nó được xuất bản lần đầu tại nhà xuất bản Novellos, Luân Đôn với tiêu đề phụ là The English.

Người Anh đặc biệt ngưỡng mộ tác phẩm này nói riêng và âm nhạc của Dvorak nói chung. Danh tiếng của Dvorak tại nước Anh có thể được tóm tắt bằng lời ca ngợi mà Edward Elgar viết trong thư gửi bạn mình là tiến sĩ Charles Buck: “Tôi mong sao anh có thể được thưởng thức âm nhạc của Dvorak, nó mê hồn một cách giản dị … rất du dương và tài tình”.

Trong khoảng thời gian còn là một nghệ sĩ trẻ chơi trong bè violon 1 tại những lễ hội của Worcester và Birmingham, Elgar thu được một kinh nghiệm quý giá khi được chơi nhạc của Dvorak dưới sự chỉ huy của chính tác giả. Elgar vô cùng ấn tượng với lối hòa âm của Dvorak và điều đó còn ảnh hưởng rất nhiều đến phong cách sáng tác của Elgar trong hơn một thập kỉ sau.

Trong Giao hưởng số 8, Dvorak về cơ bản đã giải phóng mình khỏi ranh giới hình thức sonata và tạo nên một dòng chảy tự nhiên những ý tưởng chủ đề. Thế nhưng những thay đổi của ranh giới chính trị và quốc gia qua nhiều năm tháng cũng không thể biến đổi bản chất và giá trị âm nhạc của Dvorak - một người con trung thành của xứ sở Bohemia".

Nghe tác phẩm